" şahsım " 1908 modeli . gürcü versiyonu yirmi yıldır
başımızda ....
tarihçi David Fromkin'e göre son günleri ...
Ancak Enver'in kişisel zaafları kendilerini yeniden ortaya koydu.
Üniformaları, madalyaları ve unvanları seven kibirli, gösterişli bir adamdı.
Resmi belgelerin damgalanmasında kullanılmak üzere, kendisini
‘islam'ın tüm Ordularının Başkomutanı, Halifenin Damadı ve Peygamberin Temsilcisi'
olarak nitelendiren altın bir mühür emretti.
1922'nin ilk yarısında bir noktada, Buhara Emiri onunla ilişkileri kopardı,
onu birliklerden ve çok ihtiyaç duyulan maddi destekten mahrum etti.
Afganistan Emiri de yardımına koşamadı .
4 Ağustos 1922 tarihinde, Ab Köyü yakınlarındaki karargahında
30 adam görev koruyarak Kurban Bayramı (Ramazan Bayramı)
Kurban Bayramı tatili kutlamak için askerlerine izin verdi as-i-Duşanbe
yakınlarındaki Derya, Kızıl Ordu Başkurt etnik Ermeni komutasında
süvari Tugayı (Hakob Melkumian) Yakov Melkumov, sürpriz bir saldırı başlattı.
Bazı kaynaklara göre, Enver ve 25 kadar adamı atlarına binerek
yaklaşan birlikleri görevlendirdi. Enver makineli tüfek ateşiyle öldürüldü.
[75] Enver Paşa'nın yardımcısı Yaver Suphi Bey anılarında Enver Paşa'nın
süvari saldırısı sırasında kalbinin tam üstünde kurşun yarasından öldüğünü belirtmiştir.
Alternatif olarak, Melkumov'un anılarına göre, Enver at sırtında kaçmayı
başardı ve dört gün boyunca Çağhan köyünde saklandı.
Kızıl Ordu subayı kılık değiştirerek köye sızdıktan sonra saklandığı yer tespit edildi.
Melkumov'un birlikleri Çağhan'da Enver'i pusuya düşürdü ve sonraki savaşta
makineli tüfek ateşiyle öldürüldü.[77] Bazı kaynaklar Melkumov'un anılarında
bunu iddia etmemesine rağmen Melkumov'un Enver Paşa'yı kılıcıyla
bizzat öldürdüğünü yazmaktadır .
Nasıl öldüğüne dair birkaç hikaye var. En ikna edicilerine göre, Ruslar
saldırdığında cebindeki Kuran'ı kavradı ve her zaman olduğu gibi dümdüz ilerledi.
Daha sonra başı kesilmiş cesedi savaş alanında bulundu. Kuranı cansız
parmaklarından alındı ve Sovyet gizli polisinin arşivlerine dosyalandı.
