tanrı var mıdır sorunsalı

entry74 galeri
    53.
  1. Kuşkusuz öncelikle tanrının var olduğuna ilişkin bir temellendirme amacıyla söylemiyorum -ki apateistim. "tanrı var mı" sorusunu doğru bir soru kabul ederek başlarsak bu mesele, var olup olmadığından önce tanrının varlığı meselesidir. "Tanrı" kavramı, onu dile getirdiğinizde saklı bir "var"ı da ihtiva eder. Bunun nedeni tanrı kavramının ilkin tanım olarak pozitif anlamdaki dilin üstünde olmasındandır, diğer bir sebep ise tanrı dediğimizde bir şeye işaret etmeyiz, bütün işaretlerin geldiği yer olduğundan var mıdır sorusunu soramayız. Çünkü vardır demek doğrudan doğruya ontolojik bir hatadır -yine çünkü tanrı bir yüklemle belirlenemezdir, yoktur demek de hem aynı nedenden hem de başka bir sebeple hatalıdır.

    Dolayısıyla tanrıya ilişkin bir soru sorarken tıpkı Heidegger ve derrida'nın varlık kavramı üzerinde yaptığı gibi sous rature, yani söküme alma yapılması gerekir. Bu şu demektir: tanrı kavramı yazılıdır ama üzeri çizilir, böylece hem dil ve varlık hatası yapmak olacak olan kullanımdan kurtulunur hem de kavramı yeterli olmayan ama geçerli bir şekilde kullanabiliriz.

    Tanrı kavramını üstü çizili bir şekilde yazıp yanına var mıdır sorusunu getirdiğimizde, bu sefer tanrı bir var olan mıdır yoksa gerçeklik taşımayan varlık formu mudur sorusuna doğru açımlamak zorundayız. Eğer tanrı var-olandır dersek tanrının kendisiyle içten içe hem epistemolojik hem de ontolojik hata yaparız, çünkü tanrı var-olanlardan farklı bir varlığa sahiptir -sözgelimi vasıflarca(?) görece üstün. Ancak tanrı var-olan değil, gerçek olmayan bir varlık formudur dersek tanrı bu kez de gerçeklik taşımayan-sahibi olmayan ama "var" takılabilecek hale dönüşür. Ne var ki iki şekilde de tanrıya vardır-yoktur diyemeyiz. Zira bu onun mantıksal, epistemolojik veya bilimsel olarak var olup olmamasından ziyade tanrının imkansız olmasındandır. Var olduğunu söylemek de olmadığını söylemek da -bütün dil hatalarını kenara koyarak- aynı düzeyde yanlış, Muallel ve temellendirilemezdir. Rastgele bir araya getirilmiş lehte veya aleyhte gerekçeler kanıt değil, rasyonalizasyondur.

    Buradan makul sonucun Agnostisizm olduğu çıkarılmamalı, çünkü agnostisizm kabaca bilinemeyeceğini söyler, biz bilinir-bilinemez olması hususunda fikir beyanını bile iddialı buluyoruz yazıda.
    1 ...
  1. henüz yorum girilmemiş
© 2025 uludağ sözlük