bir ay önce ki fiyatlar üzerinden otobüs bilet fiyatlarına, şehirler arası taşımacılıkta maliyet analizi yapalım...
1 otobüsün deposu 500 litredir. full depo için 10.000 tl ödüyorlar.
travego otobüsler 100 km'de ortalama 21-25 lt arası yakar.
istanbul-ankara 3. köprü nedeniyle şu an 500 km civarı.
bu hatta otobüs 21 x 5 x 20 tl'den 2100 tl yakar. bu hattın otobüsleri 2+1 düzende 39 kişi kapasiteli. hadi 40 olsun.
52.5 tl sadece kelle başı yakıt masrafınız.
600 lira da 3. köprü + otoyollar + tem öderler. sırf otoyol ücretiniz 600/40= 15 tl kelle başı.
toplam 67.5 tl'deyiz ve daha yakıt yol açısından sadece 1 bilete binen maliyet.
otobüs sürekli dolu gitmez, mecbur bunu da paylaştırırlar. yanılmıyorsam 39 kişilik bir otobüsün aylık düşündüğümüz sefer başı ortalama yolcu sayısı hafta içi + hafta sonu 25 civarıdır.
maliyetleri 25'e bölmek gerekli. 2700 toplam yakıt + yol maliyetleri 25 dolulukta kelle başı 108 tl.
sadece devleti doyuracağınız maliyet bu.
şimdi sefer başı 500 tl de 2 şoför + 1 muavin emekçi + ikram maliyeti ekleyelim. (500 çok iyimser, daha fazladır ya neyse.) 3200/ 25 = 128 tl'ye henüz firma para kazanmadı. bu hava parası.
şimdi siz maliyetlere bakım-onarım (b segment arabanın periyodik bakım ücreti 2000 tl şu an) + otogar ayak bastı ücretleri gibi şeyleri de ekleyin. muhtemelen 160-170'lere geliriz.
motor yağının litresi de 200 oldu bu arada.
otobüslerin leasing + kredi ödemeleri, diğer işletme maliyetleri var. seyahat kaza sigortası zorunlu, o var. hatta dur daha vergi var, devlet orayı bırakır mı hiç, mazot-köprü yetmez oradan da alacak. hem senden alıyor bilet için, hem de firmadan gelir vergisi alıyor...
şimdi bu hatta 1 bilet 300 tl'ye satılıyor. bence 300'e batarlar yakında, haberiniz olsun. otobüs biletleri hala ucuz, bunlar hala iyi günler. dolar yeniden 18'lere gelecektir. o zaman bu biletin fiyatı rahat 600 olur...
kısacası; şu an hangi ürün hizmet olursa olsun pahalı diye ağlamayın. gerçekten bu fiyatlarla üreten, hizmet veren maksat tezgah dönsün giderler çıksın diyor.
asıl zamları ağustos ayı ve sonrasında göreceksiniz ki; artık maliye polis zabıta baskıları bile işe yaramayacak ve iflas etmemek için firmaların başka seçeneği kalmayacak.