şüphesiz ki sebebi, savaş, yokluk dönemlerinde elindeki üründen maksimum verim alma ve hayatta kalabilme savaşıdır.
karadeniz'in çoğu yeri dağlıktiŕ, sarptır.
iklimi serttir.
her istediginiz yetistiremezsiniz.
insanlar; fasulye, mısır, kara lahana gibi seyleri yetistirebilmiş, yemeklerini yaparken bunları harmanlamıstır. mesela eski zamanlarda buzdolabı da olmadiğı icin fasulyenin turşusunu yapmış, gerektiğinde kavurup yemiştir. mısirı kurutmuş, öğütmüş, birçok yemeginde kullanmıştır.
hayvan beslemiş, sütünden yağını, peynirini elde etmiştir.
denizden balık çıkmıs, onu yemiştir. yemedigini salamura yapmış veya isde kurutmuştur. (ciroz- ruslarda da cok yaygın)
bu sebeple karadeniz mutfağını degerlendirirken tüm bu etmenlerin ışığında düşünmek lazım. mutfaklarındaki öncelik keyif almak değil, doymak düsturu ile şekillenmiştir.
