işte yunan milli marşının bu nefret söylemli mısralarının kökeni, 200 yıl önce yapılan tripoliçe katliamıdır...
ben bir mübadil torunuyum ve mübadiller ile ilgili çok şeyler yazdım, çok araştırmalar yaptım şimdiye kadar.
mübadil olarak gelen atalarımız arasında girit'ten, selanik'ten, yanya'dan, drama'dan, kavala'dan, midilli'den, serez'den ve sair yerlerden gelmişler.
lakin yunanistan'ın neredeyse her yerinden türkiye'ye mübadil gelmiş, yalnız tek bir yerden hiç mübadil gelmemiş, mora'dan...
evet, 1460'ta fethedilen ve tam 361 yıl osmanlı egemenliğinde kalan mora'da tek türk kalmamış mübadil olarak gelecek.
oysa ki resmi kayıtlarda 1821 yılına gelindiğinde mora'da yaşayan 50 bin civarında türk-müslüman var, 1821'den sonra bu sayı sıfır...
işte bu mora yarımadasının en güney noktası olan mani yarımadasında başlayan yunan isyanı, tam 6 ay sonra mora yarımadasındaki en büyük osmanlı garnizonuna sahip olan tripoliçe kentine ulaştı.
isyancı yunanlar tripoliçe kentini kuşattılar. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188346/+
23 eylül 1821 günü yunan isyancılar tripoliçe kent merkezini ele geçirmeye başladılar, yunanlar kente girer girmez, filiki eterya milisleri tripoliçe'de katliama başladı.
filiki eterya'nın yaptığını diğer yunan isyancılar izlediler ve tripoliçe'de onbinlerce türk ve yahudi vahşi bir şekilde katledildiler... https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188348/+
*üç gün boyunca kadınlar ve çocuklar, öldürülmeden önce işkencelere tabî tutuldu. katliam o kadar büyüktü ki, kolokotronis kapıdan hisara kadar atının ayaklarının yere hiç dokunmadığını söyledi.
*şehirdeki yunan zaferinden sonra yol kenarları cesetler ile doldu. kadınların ve çocukların bulunduğu müslüman kitleleri, yakınlardaki dağlarda sığır gibi doğrandı.
william st. clair ise yabancı subayların gördüklerini şöyle aktarmıştır;
*10 bin üzerinde türk öldürüldü. paralarını sakladığı şüphe edilen tutsaklar işkence edildi. kolları ve bacakları kesildi ve ateşin üzerinde yavaş yavaş kızartıldılar.
bazı yunan kaynakları da tripoliçe katliamından şöyle bahseder;
*hamile olan kadınların karınları kesildi, kafaları kesildi ve köpek kafaları bacaklarının arasına sokuldu. cumadan pazara kadar hava çığlık sesleriyle doluydu.... bir yunan 90 kişiyi öldürdüm diye övünüyordu. yahudi topluluğu sistemli bir şekilde işkenceden geçirildi..
*haftalarca aç bırakılan türk çocukları çaresiz yıkıntıların arasında koşarken yunanlar tarafından yere atıldılar sonra vuruldular.... su kuyuları cesetlerle dolduruldu..."
*yunanistan'daki türkler arkalarında az iz bıraktılar. 1821 ilkbaharında dünyanın geri kalanı tarafından arkalarından gözyaşı dökülmeden ve fark edilmeden aniden yok oldular. bir zamanlar yunanistan'ın bütün ülkenin etrafına dağılmış büyük bir türk nüfusuna sahip olduğuna bile inanmak zordu. bu ailelerin arasında varlıklı çiftçiler, tüccarlar, memurlar yaşıyordu ve yüzlerce yıl boyunca burada yaşamış ve buraları kendi yurtları olarak kabul etmişlerdi...
kasıtlı ve acımasızca öldürüldüler ve hiçbir zaman pişmanlık gösterilmedi.
tripoliçe...
mora'nın tam ortasında bir türk şehriydi ve bundan tam 200 sene önce, 23-26 eylül tarihleri arasında tam 3 gün boyunca bu şehirde büyük bir katliam, hatta soykırım yaşanmıştı. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188352/+
yunan isyancı komutan teodoros kolokotronis anılarında tripoliçe'de tam 32 bin kişinin katledildiğini yazmıştır.
hatta aynı kişi tripoliçe'deki korkunç katliamı şöyle aktarmıştır;
"kapıdan hisara kadar atımın ayakları hiç yere değmedi..." https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188349/+
tripoliçe'de yaşananlar 1821'de başlayan bir soykırımın sadece bir bölümüydü...
esasen bu katliam göz göre göre gelmişti...
ve filiki eterya örgütü, yunan bağımsızlık savaşını, yunanistan'dan çok uzakta, eflak ve boğdan'da başlatmıştı.
ilginçtir sevgili arkadaşlar, 18. yüzyılın başına kadar osmanlı, eflak ve boğdan voyvodalarını yerel rumen beylerinden atarlarken, birdenbire bu yönetim şekli değişmiş ve eflak ve boğdan voyvodaları bizzat merkezden ve istanbul'da yaşayan fenerli rum ailelerden atanmaya başlanmıştı...
işte 1821'de eflak'ta ilk yunan isyanını başlatan kişi olan Aleksandr ipsilanti de köken olarak istanbullu bir rum olan eflak voyvodası Konstantin ipsilanti'nin oğluydu. Aleksandr ipsilanti aynı zamanda rus çarı'nın yaveri ve filiki eterya'nın da başkanıydı...
düşünsenize, eflak'a bir voyvoda atıyorsunuz, bu voyvodanın oğlu baş düşmanınız olan rus çarı'nın yaveri ve de sizi bölme amaçlı kurulan bir derneğin/örgütün başkanı.
osmanlı'nın acziyetine, işbilmezliğine bakar mısınız?
esasen bu atamaların benzerlerini günümüzde de yaşıyoruz, bir düşünün nasıl türk düşmanları, devlet düşmanları, esasen abd vatandaşı olan kişiler nerelere atanıyor bugünlerde...
neyse siyaset yapmayalım, ama siyasetsiz de olmuyor işte, dün yaşananlardan, yapılan hatalardan ders alınmamış aradan geçen 200 seneye rağmen...
işte bu filiki eterya'nın başkanı olan Aleksandr ipsilanti, osmanlı topraklarındaki ilk yunan isyanını burada, eflak ve boğdan'da başlatmış, kısmen başarılı olsa da bu isyan osmanlı tarafından bastırılmıştır. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188354/+
lakin eflak ve boğdan'da ayaklanan yunan milisler, osmanlı'ya karşı nihayi sonucu elde edebilecekleri coğrafyaya, mora'ya kaçmayı başarmışlardı. (rus donanması sayesinde)
eflak ve boğdan'da ilk isyanı gerçekleştiren yunanlar, 1821 yılı şubat ayında mora'nın en güney noktasındaki mani yarımadasında asıl isyanı başlatmışlar, kısa süre içerisinde Mezistre, Landor, Fenar, Badrine'deki müslüman türkleri yerlerinden etmişler, navarin'i kuşatıp burada tripoliçe'nin öncüsü olan navarin katliamını gerçekleştirmişler ve nihayet mora'daki tüm müslüman, türk ve yahudilerin sığındıkları tripoliçe'yi kuşatarak katliamın doruk noktasına çıkmışlardır. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188355/+
yunanlar, bir yıl sonra tıpkı mora'daki isyanın bir benzerini sakız adasında da gerçekleştirmiş, sisam adasından sakız'a gelen isyancılar burada şiddetli bir isyan çıkarmış, lakin osmanlı bu isyanı aynı şiddette bastırmıştır. (bkz: sakız katliamı)
osmanlı, öyle bir acziyet içindeydi ki, mora'da yaşananlara bir türlü müdahale edemiyordu.
zira yunanistan'ın kuzeyi, tepedelenli ali paşa tarafından kontrol ediliyordu, tepedelenli ali paşa burada kendisine özerk bir yönetim kurmuş, osmanlı ile savaş halindeydi. yani osmanlı, kendi atadığı bir valiyi geçip, isyanın çıktığı mora'ya ulaşamıyordu.
******************* ara not: tepedelenli ali paşa, yunan isyanı'nın çıkmasının baş sebeplerinden biridir, epir ve teselya'da yaptığı katliamlar ile türkler ve yunanlar arasında kesin ve kalıcı ayrılığın ve düşmanlığın temelini bu adam atmıştır.
(bkz: zalongo dansı/#43074564)
******************
ayrıca osmanlı, mora'ya denizden de müdahale edemiyordu, zira çeşme baskını ile yok olan donanmasını daha yerine koyamamıştı.
acziyet içindeki osmanlı isyanın bastırılması için ingiltere ve fransa'dan yardım istedi, ayrıca kavalalı mehmet ali paşa'dan mora'ya müdahil olmasını, isyanı bastırması halinde mora ve girit'i kavalalı'nın yönetimine bırakacağını belirtti.
kavalalı mehmet ali paşa, oğlu ibrahim paşa (tosun paşa'nın abisi) komutasındaki bir donanmayı mora'ya gönderdi, lakin bu kez rusya, ingiltere ve fransa bu duruma itiraz ettiler, dolayısıyla kavalalı'nın müdahalesi de yeterli olmadı.
tripoliçe katliamından 1 sene sonra osmanlı karadan dramalı mahmut paşa komutasında 40 bin kişilik bir ordu gönderebildi, lakin korint'e kadar gelen osmanlı ordusu, Teodoros Kolokotronis komutasındaki yunan isyancılar karşısında ağır bir yenilgi alarak geri çekilmek zorunda kaldı.
böylece 1822 yılında mora tamamen elimizden çıkmış ve yunan isyancıların kontrolüne geçmiş oldu. nihayet 1827 yılında navarin'de osmanlı ve mısır donanmalarının ingiltere, fransa ve rusya tarafından yok edilmesi ile yunan bağımsızlık savaşı son bulmuş olacaktı... https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188347/+
bundan böyle ne tripoliçe'den, ne de mora'daki başka bir yerde yaşananlardan osmanlı'nın haberi dahi olmayacak, acziyet içindeki imparatorluk, 360 yıl hükmettiği toprakları onbinlerce vatandaşını kaybederek, kanlı bir şekilde terk edecekti... https://galeri.uludagsozluk.com/r/2188345/+
dile kolay...
tam 200 sene geçmiş aradan.
kayıt tutmayan, vatandaşını önemsemeyen acziyet içindeki bir devlet, 200 sene önce yapılan soykırıma karşı kendini savunamamış, ardıllarına da bu soykırımı savunacak belgeler bırakamamış.
200 sene önce mora'da ve tripoliçe'de yaşananları yabancı kaynaklardan öğreniyoruz, hatta ve hatta yunanların yaptığı belgesellerden anlıyoruz vahşetin boyutlarını...
