19. yy fransız ressam courbet'in lezbiyenliği betimleyen tablosu.
135 x 200 cm, tuval üzerine yağlıboya bu tablonun bizde bilinen ismi "uyku", orijinal ismi ise "le sommeil", tablo; Les Deux Amies ve Paresse et Luxure isimleri ile de bilinir.
tablo, osmanlı diplomatlarından halil şerif paşa tarafından sipariş edilmiş ve coorbet tarafndan paşa'nın isteğine göre yapılmıştır.
(halil şerif paşa, abdülaziz döneminde fransa'da diplomattı, daha sonra hariciye nazırı oldu, 2. abdülhamid devrinde ise adliye nazırlığı yaptı.)
tabloda iki çıplak kadın seviştikten sonra birbirlerine sarılmış yarı uyku halinde dinlenmektedir.
sanatçı bu kopmuş kolye ve savrulmuş saç tokası ile sevişmenin ne kadar şehvetli geçtiğini vurgulamış. yine hemen sehpanın üzerinde şarap kadehi ve şişesi var, bu da sevişmeden önce çakırkeyf olduklarını göstermekte.
işte halil şerif paşa'nın özel isteği olan bu tablo, o dönem fransası için oldukça cüretkar bulunmuş ve uzun yıllar sergilenmesi yasaklanmış. hatta bir keresinde sergilenmeye çalışılan bu tablo polis kayıtlarına geçirilerek kaldırılmış.
işte bir osmanlı paşasının fantazilerinden yola çıkılarak yapılan bu tablo, lezbiyenlik konusunda bir milat, bir öncü olarak kabul edilmiş ve bu tablodan sonra pek çok ressam tablolarında lezbiyenlik temasını işlemişler ve nihayet yıllar sonra bu tabloların sergilenmesine dair yasak ortadan kalkmış.
okumuyor, araştırmıyor, öğrenmiyorsunuz, çünkü tam bir angutsunuz ve bu yüzden toplumumuz yüzyıllardır gelişemiyor.
oysa ki osmanlı padişahları ve devlet adamlarının sahip olduğu kültür ve entelektüelitenin binde birine dahi sahip değilsiniz.
bu arada, Halil Şerif Paşa büyük bir sanatsever ve koleksiyonerdi.
fırsat bulursam paşanın sahip olduğu bir diğer harika ötesi eser olan eugene delacroix'e yaptırdığı "cezayirli kadınlar" tablosunu da anlatırım başka bir akşam...
not: courbet'in yaptığı le sommeil tablosu bugün paris'te Petit Palais sanat müzesinde sergilenmektedir...
