Psikanaliz ve bilinçdışı konusundaki görüşlerini büyük ölçüde benimsemiş biri olarak, sadece "her sadist, mazoşisttir" iddiasında ayrı düşüyorduk üstadla. Ya da böyle bir şeyi kabullenmek istemiyor ve o sebeple de inanmıyordum.
Fromm'a göre "Her sadist, mazoşisttir" iddiasının altmetninde şu var; mazoşist (köle), efendisine karşı koşulsuz bir itaat ve aidiyet hisseder, onu adeta yaratılış sebebi sayarak onsuz olmayı hayal dahi edemez, onun verdiği acı olmaksızın yaşayamaz. Efendisi yoksa eksiktir.
"Peki sadisti mazoşist yapan nedir?" Sorusunun cevabı da şu; sadist, mazoşist kadar net bir çizgiyle ayrılmasa da, ona itaat eden, acı çektirerek boyun eğdireceği ve hükmedeceği biri olmadığında, yani sadist dürtülerini yaşayacak biri olmadığında sadist dürtülerini yaşayamaz. Hükmedeceği, acı çektireceği biri yoksa eksiktir.
Yani aslında "sadist, mazoşiste muhtaçtır." Sadizmini yaşayabilmek için bir mazoşiste muhtaç olan, dolayısıyla mazoşistten mahrum kaldığında acı çekeceğini bile bile sadizmden haz duyan biri, "mazoşisttir".
Bir kere daha huzurunda saygıyla eğiliyorum yüce üstad.
