--- spoiler ---
türk-abd lozan antlaşması, türk-bağlaşık lozan barış antlaşması’ndan 13 gün sonra, 6
ağustos 1923 tarihinde imzalanmıştır.
--- spoiler ---
lozan antlaşmasından 4 sene sonrasına gidelim o halde...
tarih 1927...
abd'li senatör upshow, senatoda yaptığı konuşmada lozan antlaşması ve atatürk'ü şöyle tanımlar;
"bu antlaşma ve mustafa kemal'in yürüttüğü politika, timurlenk kadar hunhar, müthiş ivan kadar sefih ve kafatasları piramidi üzerinde oturan cengiz han kadar kepaze olan bir diktatörün zekice yürüttüğü politikasının bir toplamıdır...
bu canavar (atatürk'e diyor!) savaştan bıkmış bir dünyaya, bütün uygar uluslara onursuzluk getiren bir diplomatik antlaşma (lozan) kabul ettirmiştir. buna her yerde bir türk zaferidir dediler..."
abd kongresi böylesine öfke doluydu işte mustafa kemal paşa'ya.
chester imtiyazı, osmanlı'nın son dönemlerinde abd'ye ve abd'nin asmanlı topraklarındaki temsilcisi osmanlı-amerikan şirketi'ne verilen rahatsız edici bir dizi imtiyazdır.
bu imtiyazın gereğine göre,
-abd osmanlı coğrafyasında demiryolları hatları döşeyecek,
-abd osmanlı şirketi döşenen demiryollarının işletmecisi olacak,
ve en önemlisi,
-demiryolları hatları boyunca 20 km sağı, ve 20 km solu olmak üzre tüm madenler ve arkeolojik kalıntıların hakları osmanlı amerikan şirketine ait olacaktır.
işte abd'nin lozan antlaşmasını kabul etmek için tbmm'den tek şartı osmanlı döneminde anlaştıkları bu chester projesini tbmm'nin onaylaması olmuştur.
abd heyetleri ile görüşmeler sürerken, refet bey (bele) ile abd heyeti chester projesi üzerinde anlaşırlar ve anlaşma tbmm tarafından aceleyle onaylanır.
bu aceleci onaylamanın sebebi olarak da abd'nin bunun karşılığında lozan'ı kabul edeceği söylenmiştir.
işte başlığı açan şahsın bahsettiği türk-abd lozan antlaşması budur...
mustafa kemal atatürk, tbmm'de olmadığı zamanlarda bile tbmm'de onaylanan her şeyi, hatta tbmm tutanaklarını dahi incelemektedir.
abd ile yapılan protokolü ve tbmm'nin onayladığı antlaşmayı da inceler ve bunun türkiye'nin aleyhine olduğunu görür.
anlaşmayı yırtıp çöpe atar ve tbmm'nin aldığı kararın iptal edilmesini sağlar.
chester imtiyazının tbmm tarafından reddedilmesi abd'lileri çılgına döndürür ve 1927 yılında mustafa kemal atatürk'e bunları söyleyip (yazının başında refere ettiğim abd'li senatörün konuşması) abd senatosunda lozan antlaşmasını tanımama kararı alırlar.
abd bugün bile hala lozan antlaşmasını tanımamaktadır.
(bkz: abd nin lozan antlaşmasını tanımaması)
yani sevgili arkadaşlar, başlık sahibinin iddia ettiği türkiye ve abd arasında imzalanmış bir lozan sözleşmesi/antlaşması yoktur.
zaten olsaydı koştura koştura belgesini koyardı.
bir sonraki çamur at izi kalsın başlığında görüşmek üzere hoşçakalın...
