efenim, öncelikle her ikisi de yapılır lakin biri yenmez. velhasıl gözlemenin niçin gözlemle aynı kökten geldiği devam etmekte olan uzun araştırmalara rağmen halen daha açığa kavuşturulamamıştır. bu konuda gözlemenin, hamuru açılırken atrafa bakınılarak bir nevi gözlem yapıldığı için bu ismi aldığını savunan bilim adamları çoğunluktadır. ve binaenaleyh gözleme yapan kişi bir gözlemci midir, bu açıdan değerlendirilebilir mi, tam bir muammadır. zira türlü bulmacalarda da eski dilde gözlem'e* rastlanmış olup, gözlemeciyle alakalı herhangi bir sual geçmemektedir. şayet böyle bir sual ile karşılaşılırsa, rasatlamacı cevabı makbuldur.
bir de tüm dünyanın yakından takip ettiği, türkiye'nin en tartışılan kavramlarından bazlama vardır ki, hakkında bugüne değin ciltlerce kitap yazılagelmiş, defalarca görsel medya organlarında tartışılmış, yine de gözleme gibi, bir sonuca bağlanamamıştır. din alimlerinin bu konudaki görüşü bunun allah'ın bir lütfu olduğundan yana olup, papa xvi. benedictus'un seçimi sessiz kalmaktan yana oldu. buradan da gözlemenin katolik kilisesinde saygıdeğer ve tartışmasız bir önemi olduğu sonucuna varıyoruz. hatta bazı katolik dindar kesim bunu öylesine abartmıştırki, bazlamayı adeta kutsal bir simge haline getirmişler, her pazar günü kilisenin bahçesinde bazlama yapıp satarak bunu ayinlerine sokmuşlardır.
ortodoks kilisesinde ise bazlamanın yerini çiğ et ve şarap alıyor ki, bu ritüellerden çiğ et yenmesi günümüzde adana kasaplar odası başkanlığı başta olmak üzere birçok kesimden tepki çekmekte, çiğ etin adana şeklinde yenmesi gerektiğine dikkat çekilmektedir. hatta adana kasaplar odası başkanlığının yönetim kurulu üyelerinden birinin yaptığı açıklamaya göre, bu ritüelde incildeki kebap kısmı çiğ etle değiştirilmiş, aslının adana kebabı ve şalgam suyu olması gerekmekte. buradan da isa'nın adana'nın ceyhan ilçesinde doğduğu sonucuna vardık. sonrası uzun.*
