Tarihte 300 spartalı ve efsanevi general leonidas var olmuştur bu konu hakkinda bildiklerimi sizinle paylaşmaya çalışacağım fakst bunu yapmadan evvel öncelikle antik Yunanistan'dan bahsetmeliyim.
Tarihte Yunanistan ve persler uzun yillar boyunca savaşmışlardir ve bu savaşlarda kazanma üstünlüğü yunanistandadir. Antik Yunanistan'da yönetim kentsel devletler seklindeydi ve bu kentsel devletler arasındaki en önemli iki devlet sparta ve atina'ydi. Spartalilar yanlis hatırlamıyorsam Krallık ile yönetiliyordu ve askeri açıdan diger devletlere karsi ciddi bir üstünlükleri vardi. Atina ise demokrasi ile yönetiliyordu( Atina'nın yillar içerisindeki güç kaybı iste tamda bu sebeptendir, içerideki yozlaşmış politikacılar sebebiyle ) ve askeri açıdan fena degildiler diyebiliriz fakat dönemine göre teknoloji ve politik konum olarak diger kent devletlerine karşı ciddi üstünlükleri vardi. Kentsel devlet oldukları icin Yunanistan'da atina ile sparta uzun yillar savaşmışlardir ve bu durum her ne kadar spartanin lehine olsada ulke içinde askeri anlamda ciddi bir zayıflamaya sebep olmuştur.
Spartanin askeri gucunun temel sebebi Spartada erkek çocuklar doğdukları andan itibaren gozlemlenip savaşmaya uygun olup olmadıklarına göre çocukları ya şehir disinda bir noktada ölüme terk ediyorlardı yada askeri birliklerine alıp her spartalı erkek asker doğar mottosuyla özel olarsk eğitiyorlsrdi.
Sparta askerlerine bir göz atacak olursak, ordudaki temel askeri birliğin adi "hoplite" dir, spartali hoplitelerin diger kent devletleri ordularindan en büyük farki 7 yaşında ozel olarak askeri eğitime başlamış ve uzun yıllarca askeri düzende eğitilmiş savascilardan kurulu ultra düzenli ve disiplinli bir birlik olmalarıdır.
Kullandıkları ekipmanlardan bahsetmek gerekir ise , yuvarlak bronz bir kalkan kullanırlardı ve bu kalkanın adi "hoplon" du. Başı koruyan metal bir miğfer kullanırlardı ozel adi varsada hatirlamiyorum. Spartalilarin en önemli silahları mizraklariydi çünkü bu uzun mızraklar phalanx düzeni dediğimiz askerlerin birbirlerine yaklaşarak kalkanlardan konserve kutusu gibi bir defansif yapı oluşturmalarina ve düşmana karsi zaiyat vermeden zayıflık göstermeden karsi saldırı yapabilmelerine fırsat veriyordu. Ayrıca yakin dövüş için kullandıkları Kılıcın adi ise xiphos'tur etkili bir silahtır dengeli ve yorgunken bile rahatça savurabilmeleri icin kısa ve hafif yapılmışlardır.
Sparta hakkinda genel manada bilinmesi gerekenler bunlardir, atinaya gelirsek atina'da hopliteler kölelerden çiftçilerden seçilirdi yani düzenli bir ordu değillerdi. Atina'nın sahip olduğu düzenli savaşçı sayısı spartanin yarısı kadardır.
****
Şimdi savaşa gelecek olursak donemin pers imparatoru serhas'in babasi önceki Yunanistan pers savaslarindan birisinde katledilmiştir bu sebeple serhas ne pahasına olursa olsun Yunanistani isgal edebilmek için toplayabildigi en büyük orduyla birlikte(2.000.000 kisiden daha fazla olduğu söyleniyor gerçekte maksimum 1.500.000 askerden oluştuğu belirtiliyor) m.o. 480 yılında Yunanistan topraklarına doğru yola çıkmıştır. Ordusu büyük olduğu için lojistik ve beslenme sorunu serhas'in kontrol altında tutması gereken en büyük sorunuydu. Bu sebeple serhas denize gemileri yanyana bağlayarak büyük bir köprü kurmuştu. Bu köprü ordunun hareket mesafesini kısaltmak ve gereksiz şehir devletlerini isgal ile uğraşmamak için harika bir fikirdi üstelik dönemin teknolojileri içerisinde boyle birseyi yapan ilk komutandir.
Bu dönemde Yunanistan şehir Devletleri hala birbirleri ile savaşıyorlardi ve oldukça güçten düşmüşlerdi. Serhas'in devasa bir ordu getirdiğini öğrenen Yunanistan devletleri savas planı hakkinda konuşmak için toplanmışlardi. Serhas'in donanması ve Kara kuvvetlerinin durdurulması neredeyse imkansiz denebilecek boyutlardaydi. Bu sebeple Atinalı temistokres ve spartali leonidas perslere karşı ortaklaşa savaşma karari vermişlerdi.
Neyse spartanin toplam askeri gücü 3500 hoplite idi.
Atinanin savaş gemilerinin(teririme) toplamı sadece 300 adet idi.
Perslerin sayı usitinlgii sebebiyle savas birden fazla cepheye yayılacaktı bu sebeple atinali askerler artemision boğazını korumaya spartali askerlerde pers ordusunu durdurabilme ihtimallerinin en yüksek olduğu yani coğrafi olarak en dar ve geçilmez bölge olan termofilde karşılamaya karar verdiler.
Artemision boğazını savaşını geçelim, spartalilar termofile hangi büyüklükte bir ordu götüreceklerdi, savaşçı sayıları yanlizca 3500 idi ve savas kaybedilirse şehirde asker olmayacaktı savunmasız kalacaktı. Bu sebeple leonidas en güvendiği en disiplinli ve korkusuz 300 askerini yanına alarak termofil geçidinde Persleri durdurmaya karar verdi.
Spartalilar termofil geçidine girerken diğer şehir devletlerinden 7500 hoplite daha katılmıştı spartalilara fakat leonidas onları dar geçitte yanlarına savaşmak icin almamış arkada acil durum savunma duvarı olmaları için bırakmıştı.
Ve termofilde sparta ordusu ile persler karsikarsiya gelmişlerdi. Spartalilar ilk bir kac dalgayı binlerce Pers askerini öldürüp cok az zaiyat vererek geçirmişti. Bu durum karşısında çılgına donen serhas elit pers askerleri olan ölümsüzleri spartalilarin üzerlerine sürmüştü ve ölümsüzlerde ciddi zaiyat vermişlerdi. Savaş spartanin tamda istediği gibi geçiyordu ve termofil geçidi tutulmuştu. O arada fiziksel problemleri olan hep asker olmak istemiş ve asker olanlar harafindan aşağılanmış bir Yunan çoban Yunanistan'a ihanet edip perslere gizli bir geçidin varlığını anlatmış. Bu geçit bulunduktan sonra ne yazık ki leonidas ve 300 spartali düşmüş serhas savaşı kazanmıştır.
Leonidas ve 300 spartalinin yuzbinlerce asker öldürdüğü rivayet edilir ki bence 50.000 en az öldürmüşlerdir. Buda dünyanın gördüğü en büyük savunma savaşlarından birisidir.
Tarihte perslerin yaptığı bu akina ikinci Pers istilası denir, 300 spartali ve leonidas termofilde kaybetmiş olabilirler fakat ikinci pers istilasi yunanistan devletlerinin ittifagi sonucunda engellenmiş ve yunanin başarısıyla sonuçlanmıştır.
