efenim daha üretilmeden yerli otomobilin "yerli" otomobil olarak reklam edilmesi tamamen sacma sapan bir durumdur.
günümüz dünyasinda "yerli" ürün bulmak cok zordur. örnegin; norvec sirf ambalajini yaptigi muzu yerli ürün olarak satmaz.
neyse konumuz otomobil, muz degil.
audi hali hazirda vw´ye aittir. porsche ve lamborghini ile birlikte spor arabalarinin motorlarini gelistirirler ve ortak kullanirlar.
mercedes, renault-mitsubishi gibi firmalar ile anlasmaya gider ve bazi benzinli ve dizel motorlari renault ile birlikte gelistirir ve bu birlikte gelistirdikleri motorlari beraber kendi araclarinda kullanirlar.
zamaninda opel dizel motorlarini fiat ile birlikte gelistirdi ve bütün bu motorlar fiat ve general motor company catisi altindaki araclara takildi.
bmw, toyota ile isbirligine girer ve elektrikli otomobillerde birlikte teknoloji transferi gerceklestirir. ayrica; yine bmw psa motorlarini kullanmistir.
psa, dizel motor konusunda kendisini ispatlamistir ve bircok otomobil üreticisi hali hazirda bu maaliyeti de ucuz olan teknolojiyi dogrudan psa´dan alir. volvo zaten öncenden ford´a ait bir firmadir ve o zamandan kalan bazi anlasmalar sebebiyle psa´dan motor almaya devam eder. ayni sekilde benzinli motorlari da psa, volvo, jaguar, land rover ford´dan alirlar.
simdi bu yukarida saydiklarimin hepsi de birbiri icerisinde motor almis motor vermis firmalardir. sebebi ise motorlari gelistirmenin ve üretmenin maaliyetini düsürerek kar marjini arttirmaktir. bu yüzden de bircok kez ortaklasa is yapmislardir.
yine bu firmalarin belirli bir gecmisi ve tarihi vardir. zamaninda otomobil üreterek yüksek teknoloji üretimine kati saglamislar ve günümüzde otomobil üreterek orta teknolojiden daha da ileriye gidememekteler.
elektrikli otomobil olarak piyasaya hizli giris yapmis olan tesla markasinin bircok parcasini yine tesla kendisi üretmez. örnegin bataryalarin hammaddesi olan lityum icin şile´de bircok insanin hayati ile oynanmaktadir. icme sulari tehlike altindadir ve elon musk "dünyayi kurtaran" adam olarak yatirimcilarina reklam edilmekte, otomobilleri de sözde cevre dostu insanlar satin alarak, dünyaya bir katki sunmaktalar.
neyse konumuz yine cevrecelik yapmak da degil. asil konumuz yerli otomobil.
yukaridaki markalarin hepsinin kendisine ait bir kültürü, patenti, gecmis günümüze kadar gelismisligi bulunmaktadir. bircogu birbiri icinde teknoloji transferi gerceklestirmistir. marka degeri olusturmustur.
simdi bu markalarin cogu hisse sahiplerine aittir.
örnegin; volkswagen´in %17´si katar´a aittir.
Jaguar'in tamami hindli tata'ya aittir. volvo çinli Geely Holding´e ait ama araclar yine isvec´te üretiliyor.
mercedes´i Kuveyt neredeyse komple satin alacak ama üretim yine almanya´da.
bu yukarida saydiklarim sadece bir iki örnek.
yeni kurulan "yerli" otomobil de bir gün borsaya girecek ve kim yüksel pay sahibi ise ona kazandiracak.
yerli otomobildeki yerli kelimesi sadece simdiden reklam amaclidir ama türk mali olarak dünyada taninacaktir.
Ayni volvo'nun hala isvec mali sanilmasi gibi veya jaguar'in ingiliz veya psa yine cinli Dongfeng'e ait olmasina ragmen fransiz olarak bilinir.
Öyle yerli mali olayini kafadan cikartin. Aracin motoru icin gerekli olan bakir memleketten mi cilariliyor, batarya icin gerekli arastirmalar yine ülkemizde mi gerceklesti, hammadde ülkede mi cikti?
gercekten yerli bir ürün oldugu üretildikten sonra ürünlerinin üzerine yansiyan fiyatindan belli olacaktir.
Yani mercedes'in kuveytlilere ait olmasina ragmen, almanya'da üretilen bir mercedes'e almanlarin cogu binebiliyorsa; o zaman mercedes alman malidir.
eger toplumun cogunlugu bu ürünü satin alip, bu üründen faydalanabilecekse; iste o zaman yerli bir üründen söz edebiliriz.
Aksi halde üretimi türkiye'de bile olsa, yine bursa'da üretilen diger otomobillerden farki olmayacak.
