totaliter rejimdir şudur budur, boktan rezil tarafları çoktu ama herifler yalınayak köylü çocuklarını alıp monşer seviyesine çıkarıyordu. meslek olarak vinç tasarımı yapan makine mühendisi socrates'ten goethe'den alıntı yapıyor, felsefe döktürüyor. yazım tarzı, tasvirleri ve metaforları kullanışı yüksek kültür seviyesinin yansıması tamamen. dünya kadar kitap okuduğu çok bariz. adamların siyasetçisi böyle, atom profesörleri çatır çatır rachmaninoff çalıyor, klasik müzik konserlerine gidiyor. profesöründen memuruna alayı bütün rus klasiklerini zaten hatmetmiş onu söylemeye bile gerek yok. sohbet arasında konstantin simonov beyiti patlatır mesela, dostoyevski'den örnek verir. valery legasov reaktörü patlatan yozlaşmış sistemi temelinden eleştirirken tolstoy romanından örnek veriyordu. reaktör uzmanı, nükleer fizik profesörü alexander kalugin'le yapılan bir röportaj izledim, arka planda piyano var, piyano öyle süs mobilyası olarak durmuyor belli ki sürekli çalıyor. fizik profesörü ve piyano normalde yan yana düşünülmez ama sovyet rusya'da gayet olağandı.
yani sormanız gereken soru türk insanında neden kültür ve sanat yoksunluğu olduğu değil, elâlemde neden olmadığı ve bunu nasıl, hangi yöntemlerle çözdükleri. dünya çapında bu konuda zirve yapmış ve avrupalının en kralının bile halen yetişemediği sovyet rusya'ya bakacaksınız. rejimini, totaliterliğini falan siktir edip eğitim sistemini analiz edeceksiniz.
