pis amaçlı, yani art niyetli olduğu su götürmez bir iddia olduğu gayet belli olmasına rağmen iki hususun hatırlatılmasında fayda var:
1- böyle bir canlı yoktur, çünkü "dönüşme" diye tarif edilen şey aslında bir süreçtir, bir odadan başka bir odaya, sudan karaya, bir alemden diğerine geçmek gibi değil. bugün dahi tüm insanların biyolojik kompozisyonları "maymun" diye ayrı gösterilmeye çalışılan canlılarla ortak özelliklere sahiptir, hem de yüzde 95 üzerinde. fiziksel olarak insan hala "büyük maymunlar" ailesinin bir ferdidir, hem dna'sı, hem anatomisi, hem de duyu organları bunun böyle olduğunun ispatıdır. birileri masallarına taraftar toplayacak diye biyolojinin dediğini, gözümüzün gördüğünü veya ölçüp biçtiklerimizi ha deyince yok sayamayız.
2- insanın maymuna olan mesafesi ile diğer hayvanlara olan mesefesi aynıdır, maymunun bu anlamda diğer hayvanlardan hiçbir farkı veya özelliği yoktur. ama bu mesafe fiziksel değil, fikirseldir. Bunu sağlayan ise insanların "dil" konuşan yaratıklar olmasıdır. özetle insanı insan yapan dildir. gelgelelim bu tek fark herhangi bir uzuv gibi ya da herhangi sıradan bir tür özelliği tadında "basit" bir fark değil, tam tersine, evrensel ölçüde önem arzeden çok derin ve yapısal bir farktır. çünkü bütün fikirlerimiz, inançlarımız, bilgimiz, ahlakımız, kurallarımız vs. dil sayesindedir, dil olmazsa bunların hiçbirisi ve daha nicesi mümkün olamazdı. dil insanı sadece maymundan değil, diğer tüm hayvanlardan ve varoluşlardan farklı kılar. ancak "ilk dili kim konuştu?" sorusu ile ilk insan arayanlar da hüsrana uğramak zorunda, çünkü dil özelliği de akşamdan sabaha oluşmadı, nesiller boyunca kendi gelişim evresini yaşadı; bunu tıpkı insanlar "iki ayakları üzerinde yürüyen canlılar" olana dek geçmiş olan süreç gibi düşünebiliriz.
eğer engelli değilse, bugün her doğan insan hem iki ayak üzerinde durma, hem de dil konuşma yetileriyle doğar, bu doğrudur. ve bu mirasların kaynağı da maymunlar ya da "ilahi bir kudret" falan değil, yine insanlardır, insan atalarımızdır. özetle insanı yaratan yine insandır.
