ilginç ve doğru olmadığını, aslında farklı bir şeyi göstergelediğini düşündüğüm bir kavram, olgu.
Kavrama göre, sanki benim haricimde başka bir ben varmış da ona bilerek yalan söylemişim ve diğer benliğimin bundan haberi yokmuş gibi bir anlam ifade ediyor.
Çünkü "kandırmak" gibi bir kavramdan bahsediyorsak ve ben bir kimseyi kandıracaksam, o kişiye doğru olmadığını bildiğim bir şeyin tersini(doğru olduğunu) söylerim, ve bunu söylerken de söylediğim ifademin doğru olmadığını bilir ve ona yanlış eylemde bulundurma amacı güderim.
Bu halde ben kendi kendimi nasıl kandırabilirim? Kendime, doğru olmadığını bildiğim bir şeyin doğru olduğunu söylersem, buna inanıp eyleme geçecek olan kişi kim? Yine benim. Eğer buna inanarak harekete geçmişsem, bu sefer de bunun doğru olmadığını unuttuğum yada artık buna inanmadığım için, kendi kendimi kandırabilecek bir ben de ortadan kaybolur. Dolayısıyla kendi kendimi kandırmak gibi bir olgudan söz edemem.
Fakat bu kavram aslında şunu göstergeliyor olabilir; sağlıklı düşünememek yada gerçeği düzgün görememek. Bir kişi, başka bir kişiye kendini kandırıyor dediğinde, bu kişinin sağlıklı veya doğru düşünemediği, buna paralel olarak doğru olmayan duyguları ortaya çıkardığını kasteder, kişinin gerçekten kendi kendini kandırdığını değil. Çünkü insan kendi kendini kandıramaz.
