Bir kişiyi, bir olayı, bir yeri vs. tek bir yönüyle ele alan inceleme yazısıdır. (Mono zaten tek, bir demektir.)
Mesela bir kimseyi tek bir yönüyle (asker kimliğiyle, devlet adamı kimliğiyle, bilim insanı kimliğiyle, edebiyatçı kimliğiyle, hukukçu kimliğiyle vs.) Ele alan metin bir monografidir.
Dünyadaki sistematik kurucusu fransız sosyolog le play kabul edilir.