Bu karar alınırken yapı statiği düşünülmüş mü?
Yalıtım hesap edilmiş mi?
Ne bileyim mimarlık açısından (buna sonra değinmek gerek) olduğu kadar mühendislik açısından da önemli olan yapınn rijitlik değerleri düşünülmüş mü?
Ne alâka biz ayasofya'yı yeniden inşa etmiyoruz diyen olacaktır.
Evet, yapınn rijitlik değerleri sadece yapının eklemlenmesi, mukavemeti, dış etkenler, stabil konusu olmaktan böyle 1500 yıllık yapılarda günümüz teknolojisinde çıkmış daha geniş bir anlamda ele alınmaktadır.
Bu yapıların mukavemeti için korkumuz dış etkenlerden göreceği tahribat.
Bunların başında enerji (ses) gelir.
Kullanılan yapı malzemesi (ayasofya'da) ses yutma değeri 0.01 değerini aşmaz. Şimdi ki teknolojilerde bu değer 0.40 değerlere çıkıyor.
Özellikle böyle ibadet için kullanılan tarihi yapılarda akustik en ölümcül etki oluyor. Db (desibel) değerleri bilerek yüksek tutularak, sesin yapı içinde döngüsü mimarlık mahareti ile (örn: kubbe) sağlanarak daha geniş alana yayılması, mekan ısı derecesi ile artan Sesin frekans değerleri (sıcak havanın üstte olması ve kubbe de toplanması, sesin kubbeye ulaşması ile sıcaklığın da etkisiyle frekans değerleri yükselip tekrar aşağıya yapı içine kaybettiği enerjiyi yeniden kazanıp yayılması) sonunda yapı içinde devamlı bir titreşim süregelen durum olur.
Ne olmuş ki ses titreşim diyen olacaktır. Koskoca bina çöker mi diyen de olacaktır.
1500 yıllık yapıdan bahsediyoruz, damlayan suyun kaya da mermer de ileride yaratacağı etkiyi hiç gördünüz mü?
