sosyolojik tez konusu olması gereken meslek grubu.
Bu ülkede 70’li yılların sonuna doğru istanbul’da çerez parasına binlerce plaka tahsis edildi.
Bu plakalar o yıllarda her devrin kelli felli kalantor adamları tarafından alındı, kiraya verildi. Bugün istanbul’da 200-300 plakası olan adamlar var.
Sonra duraklar çıktı, durak kirası istediler. Hastane durakları, havaalanı durakları filan derken taksiciler içinde de bir kast sistemi oluştu.
Şoförler galerilerden taksi kiralıyor, galeriler plaka sahibinden komisyon alıyor. Şoför ayrıca durağa para veriyor. istanbul’da bi taksi plakası aylık 8-10 bin liraya kiralanıyor. Burdan en az 1000-1500 lira galeri komisyon alıyor. Gaziantep’te durak kirası 2000 lira.
Yani şoför aylık en az 10.000 lira kira parası veriyor.
Bir taksi ayda en aşağı 3000-5000 lira yakıt harcıyor.
Aylığa vurmak için Mtv’yi, sigortayı12’ye böl, tamir/bakım, trafik cezası, yakıtı, cartı curtu derken bir taksinin aylık işletme gideri kirayla beraber en az 15.000 lira. Böl 30’a günlük 500 lira yapar.
Yani taksi kiralayan bir şoför 500 lira cebine koyduktan sonra kazanmaya başlıyor. istanbul’da taksilerin %95’i kiralık zaten, Anadolu’da da taksicilerin çoğu yerim yurdum belli olsun diye ikramiyeyi arabaya yatıran emekliler.
Taksici geliri vergilendirilmedikçe ve uber tarzı alternatifler rekabet oluşturmadıkça bu bozuk düzen düzelmez.
Düzelmedikçe yine birileri birilerinin emeğini sömürmeye devam eder. Günde 500 lira kasasına koysa da sistemin bozukluğundan ötürü para kazandım diyemeyen taksici de türlü çakallık derdine düşer.
