Moğolların ataları m.ö 150 yılında türk kökenli hiung-nu ların doğusunda yaşayıp yine hiung-nu tarafından yenilgiye uğratılan dong-hu adlı kabile konfederasyonundan gelir bu dong-hu m.ö 150 de yenilgiye uğrayınca katliamdan kaçanları iki kola ayrılmış yan dağlarına kaçanlar wuhuan, hingan dağlarına kaçanları hsien-pi adını almıştır işte bu hsien-pi adını alanlar sonradan moğol ve kitan olarak anılacak kütlelerin kökenini oluşturur
Bir de bu dong-hu/hsien-pi kökenli juan juan yani cücenler vardır ki Moğol olup olmadıkları belli değildir Sovyet (sonradan ABD'ye göç eden) Alexander vovin isimli linguistin dediğine göre (2004,2010) cücenler bırak moğolu altay bile değildir hatta Moğolca dahil hiçbir Altay dili ile bağı yoktur lakin vovin 2018 de fikrini değiştirmiş olacak ki cücenlerin ön-moğol olduğunu lakin orta Moğolca değil eski Moğolca ile bağı olduğunu iddia etmiştir Pamela Kyle Crossley'in dediğine göre cücenlerin dili adeta bir yap-boz olup izole bir dildir yani hiçbiri ile alakası yok
Yani moğol ve kitanlar neyse de cücenler nedir işin içinden ben de çıkamadım.
