Tüm Kutsal metinler incelendiğinde yazılan ve anlatılan konuyu idrak edebilmemiz için az çok anlatım tekniklerini bilmemiz lazım.
Burada ister insan, ister yaratan tarafından yazılmış söylenmiş anlatılmış olsun bir vesika yazılı tarihi bir metine bakıp anlatım tekniklerine uzun uzun girmeye gerek yok.
Zaten bu bilgileri orta öğretim lise çağlarında kaba taslak alıyoruz. Ortalama bir zekası olan ve aklını kullanan her insan bunu bilir.
Konuyu daha da basit olarak anlatmak, her zekâ seviyesinde insanın anlaması için örneklemek gerekirse; birisi kalkıp aşık Veysel'in eserlerini bir şiir kitabı olarak yayınlasa ve
"Dost dost diye nicelerine sarıldım,
Benim sadık yârim kara topraktır.
Beyhude dolandım boşa yoruldum,
Benim sadık yârim kara topraktır" mısrasında anlatılan duruma bakıp aşık Veysel için terraseksüel mi demesi lazım?
Öyle ya, sonra ki dörtlük de
"Nice güzellere bağlandım kaldım,
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum.
Her türlü isteğim topraktan aldım,
Benim sadık yârim kara topraktır" dizesi de buna delil olur.
Bu durumda anlatım tekniklerinin ne olduğunu önemsemeden aşık Veysel ne kadından ne erkekten hoşlanıyor, aşık Veysel'in cinsel tercihi toprak demek eserine bakıp söylense yalan olmaz.
Başka bir örnek de bir derleme araştırma yaparken
"Allı turnam bizim ele varırsan,
Şeker söyle kaymak söyle bal söyle.
Eğer bizi sual eden olursa,
Boynu bükük benzi soluk yar söyle" dizeleri.
Bu dizelere bakıp, anlatım tekniğini önemsemeden, eskiden insanların böyle telefon Bilgisaray 4g internet vb iletişim bilişim araçları yokmuş. Allı turna denen konuşan bir kuşun aracılığıyla haberleşiyormuş mu demek lazım?
Ya da allıkuşun halk edebiyatında halk arasında flamingo için söylenmiş olduğunu bilip, bu Türkü hangi yörenin diye araştırma yapmak için şive ağız da önemli ama ilk önce çıkış yerini bulmak amacıyla flamingoların göç yollarında ülkemizde takip ettiği rota, konakladığı yerleri mi belirlememiz lazım.
Bir eseri okurken onu anlamanız için biraz eğitim ve eserin anlatıldığı kişi olayın toplumun sosyal gerçeklerini kültürlerini de yaşam şartlarını değerlerini de bilmeniz lazım.
Ondan sonra eser hakkında kritik yaparsınız.
