orta çağda, avrupa'da devlet yönetiminde önemli bir yere sahip olan kilisedir. cennetten yer satarak gelir elde ederken, kendilerine karşı gelenleri aforoz ediyorlardı. martin luther kilisenin aleyhine yazılar yayınladı ve halkın bir kısmı kilisenin amacı dışına çıktığına ikna oldu. kilise bu dönemde martin luther'i engellemeye çalışsa da martin luther kendine çok fazla destekçi topladı. incil'i almancaya çevirdi ve herkesin incil'i okuması ve kendi yorumlaması gerektiğini öne sürdü. martin luther'in öğretisiyle protestanlık mezhebi ortaya çıkmıştır. sonuç olarak katolik kilisesinin devlet yönetiminde gücü azalmıştır. baskıdan kurtulan avrupa halkı bilim, sanat ve ticaret alanlarında önemli gelişmeler kaydetmiştir ve avrupa'nın yükselişi hızlanmıştır.
