iran islam Devrimi,1979 senesinde iran’ın Muhammed Rıza Pehlevi önderliğinde ki monarşiden, Ayetullah Humeyni yönetiminde şeriat ve Şii Mezhebi görüşlerini esas alan iran islam Cumhuriyetinin kurulmasına dönüşen ünlü devrimin adıdır. Devrimin ana nedenleri arasında halkın Pehlevi yönetimini desteklememesi ve ABD ile yakınlaşması gösterilebilir. isterseniz zamanı geriye saralım ve olayları yakından inceleyelim.
Kaçar Hanedanlığı ve Pehlevi iran ı
Pehlevi hükümetinden önce iran’ın Kaçar hanedanlığı tarafından yönetildiğini bilmemiz gerek. Bu hanedanlık 1797’de kurulup 1.Dünya savaşınının sonuna doğru yaklaşık 150 sene hüküm sürmüştür.1.Dünya savaşında ağır yara alan Kaçar hükümeti iyice zayıflamıştı. Bunu fırsat bilen ingiltere,kendi adamı olan Rıza Pehlevi’yi destekleyerek darbe yapmasını sağlamıştır. Bu süre zarfından 1979 darbesine kadar Pehlevi hükümetini göreceğiz.
Petrol Krizi
Güneş batmayan imparatorluk ingiltere, hem iran’a petrol şirketlerini sokuyor hem de iran politikasını himayesine altına alıyordu. 1.Dünya Savaşında iyice küçülen iran ekonomisi petrol gelirleriyle adeta Orta Doğu’nun en zengin ülkesi haline geliyordu. Bu zenginlik 1973 petrol krizine kadar devam etti. 1973 petrol krizi nedir derseniz. Arap-israil Savaşı’nda ABD’nin israil’i desteklemesi üzerine Arap ülkeleri,israil’i destekleyen ülkelere Petrol ihraç etmeyeceğini açıkladı. En büyük petrol talepkarları petrol alamayınca. Başta iran olmak üzere Arap ülkelerinin gelirleri ciddi manada düştü. işte bu sebepten dolayı iran’ın zenginliği erimeye başladı. Bu zamana kadar iran kazandığı dolarlarla lüks ve gereksiz yatırımlar yapınca apaçık açıkta kaldı o yıllarda iran’ın ihracatının %80’ine yakınını Petrol oluşturmaktaydı.
Kısıtlamalar
Bunun üzerine iyice yoksullaşan halk,1977’de hükümet partisinin kendi dışında ki partilerin faaliyetlerini noktalaması ile bardağı taşıracak olan son damla damladı. ingiletere ne kadar maddi yardımda bulunsa da isyanları bastırmaya yetmedi ve Pehlevi hükümeti yaklaşık olarak 60.yaşında devrildi. Tüm bunların sonucunda halk Humeyni’nin islam odaklı politikası altında birleşti ve Humeyni yeni lider oldu.Ve 41 senedir de ülkenin başında,Humeyni hükümeti bulunuyor. Peki devrim sonrası iran’da ne değişti biraz da bu konuya değinelim. Bir kere günlük yaşam baştan aşşağı değişti .Eskiden giyim kuaşama karışılmaz yalnızca kadın memur görevlilerin rusari takmakla yükümlüyken şuan giyim kuşam dahi sınırlı. Devamı burada: https://merakademi.com/ta...iran-islam-devrimi-nedir/
