büyük patlama'dan geriye kaldığı düşünülen, her yerde hemen hemen eşit şekilde dağılmış olan, gözlenebilir evreni dolduran radyo dalgalarından kaynaklanan ve 1964'te tesadüfen keşfedilmiş olan elektromanyetik radyasyon. kısaltması, ingilizce isminin baş harfleri olan cmbr'dir. bazen cmb olarak da kullanılır.
bu ışımanın, evrenin, oluşum anından sonraki yaklaşık 380 bininci yılda, ışığın görülebileceği şekilde transparan hale geldiği dönemde yayılan elektromanyetik radyasyon olduğu tahmin edilmektedir. bu dönemde evren, sıcak ve iyonize gazla doluydu. hemen hemen homojen bir dağılım gösteren bu gaz, bazı bölgelerde diğer kısımlara göre yoğunluk farklılıkları gösteriyordu. bu dönemden geriye kalan ve gittikçe soğuyan bu gazların dağılımı, bize bugün elde ettiğimiz cmbr haritasını verir.
cmbr ilk ortaya çıktığı zaman, daha yüksek enerjili olan moröte ve görünür ışığa karşılık geliyordu. evren genişleyip soğudukça bu dalgaların dalga boyları da uzamaya devam etti ve günümüzde, en uzun dalga boylarına karşılık gelen radyo dalgalarına dönüştüler.
