yeni kurulmuş bir devlet için yıktığı sistemi kötülemek gayet normal ve anlaşılması gereken bir harekettir. bütün dünyada böyle olmuştur burada farklı olmasıda beklenemez.
ancak tarih bilimi ile az çok ilgili isek bir padişaha "vatan hainidir" yada "vatan haini değildir" demenin pekte mantık sınırları içinde olan bir hareket olmadığını anlamamız gerekir.
bugün bahsettiğimiz vatan kavramı fransız devrimi ve milliyetçilik akımı ile ortaya çıkmış ve herkes tarafından üç aşşağı beş yukarı benimsenmiş bir kavramdır. bunun uzantısı olan vatan haini kavramıda ulus devlet ve cumhuriyet içinde anlamı olan bir kavramdır.
osmanlı imparatorluğunda ise * topraklar hanedanlığın malıdır, vatandaş değil teba vardır. yani padişah babalar gibi satma hakkına sahiptir kimse de buna karşı çıkamaz. ister bir yeri fetheder, ister geri verir. (padişahın egemenliğini sınırlayacak bir güç yoktur) son dönemlerde bu değişmeye başlamış olsa da sistemin özü budur.
velhasılı kelam bu tartışmanın bizatihi kendisi saçmadır.
vahdettin de diğer padişahlar, krallar vs. gibi artık gerilerde kalmış bir dönemin oyuncusudur eğer onu değerlendirmek istiyorsak bu günün gerçekliğinden sıyrılmamız gerekir.
