youtube'da bulanan teorilere göre shepard'ın beyni oyun boyunca yıkanmaktadır. bunun kanıtı da shepard'ın olmayan şeyleri görmesine dayandırılıyor. oyun boyunca gördüğümüz zıpzıp veletde bunlardan biri ve bakınca baya mantıklı duruyor çünkü veledi oyun boyunca bizden başka gören yok hatta ve hatta oyunun başında askerler halkı araçlara bindirmeye yardım ederken kimse çocuğa yardım etmiyor. araca bile bindirmiyor çocuk zar zor kendi başına biniyor. bu sahne bana ilk oynarken de abes gelmişti ve aslında çocuğun olmadığını düşünürsek bu çok mantıklı geliyor. bunun dışında yine teori olarak bir mass effect çizgi romanında karakterin beyin yıkamaya uğradığında reapardan yoğun bir ses çıktığını (sen anladın o sesi) bu sayede beyin yıkamanın başladığı veya tamamlandığından bahsediliyor. yine oyunun başında reaparlardan kaçarken yine görünen çocuğa yardım etmek için duruyor ve çocuk tutarsız cevaplar veriyor. devamında da reapar sesi duyuluyor ancak tam bu sırada anderson shepard'ın dikkatini dağıtıyor ve çocuk aniden ortadan kayboluyor. bu da yine shepard'ın aslında hayal gördüğünü ve zihninin ele geçirilmeye çalışıldığını sağlamlaştıran sahnelerden biri. aynı zamanda mass effect 3 görmeye başladığımız ve anlamsızca bir kaç kez hemen hemen aynı rüyayı görmemiz ve buradada aynı veledin olması da ihtimalleri güçlendiriyor. ek olarak 1. oyunda rachni queen ile konuştuğumuzda ''derinden gelen yağlı gölgeler bize emrediyor'' tarzında bir diyalog geçiyor.(muş ben 1. oyunu oynamadım) ve shephard'ın gördüğü rüyalardada etrafta fısıldayan gölgeler görünüyor. ve tüm bunlara bağlı olarak oyunun sonunda catalyst ile yapılan konuşmada eğer destroy seçeneğini seçmezsek beyin yıkama işlemi tamamlanmış oluyor. shepard hayatını savaşmaya adadığı reaparlardan birine dönüşüyor.yani catalyst (ki zaten velet formunda) size fake atıp asıl amacınızdan döndürmeyi başarıyor.destroy seçeneği haricinde yapacağınız seçimler shephard'ın aslında oyun boyunca beyninin yıkanmaya çalışıldığının ve bunun başarılı olduğunu gösteriyor. dolayısıyla oyuncunun da aynı zamanda beyninin yıkandığını gösteriyor. eğer olaylara bu şekilde bakacak olursak söylemeliyim ki evet anlaşılması zor ama anlaşıldığında gayet mantıklı geliyor. tabi bunlar şu an sadece teori. ama eğer gerçekse harbiden sağlam bir senaryo.
--spoiler--
sonu her ne olursa olsun. gerek yarattığı ortam gerek oynanış gerek diyolaglar ve müzikler gerek takım arkadaşlarını gerçek bir karakter gibi sunma yetenekleriyle mass effect 2 ve 3 gerçekten bir başyapıt. *