kişilerin hayat üniversitesindeki başarısızlığıdır. dikkat edilmesi gereken, öğretimsizlik ile farklılığıdır. kişi doktora yapsa bile eğitimsiz kalmış olabilmektedir. ya da kişi, okuma yazma bilmese bile fazla eğitimli olabilir.
eğitim önce ailede başlamaktadır, kişiler ailelerini seçme gibi bir şansa sahip olmadığından, büyük ihtimalle ailenin özelliklerine göre şekillenirler. ama zincirlerini kırıp, ailesinden ders çıkartabilen ve sıyrılabilen tipler de mevcuttur. tabi aileler olumsuz nitelikteyse.
derken okul yılları hem eğitim hem de öğretim için inanılmaz gerekli bir ortamı getirir. burada da öğretmenlerin niteliği kişiyi fazlaca etkilemektedir. yukarıda da değinildiği gibi, yine nitelik devreye girer ve kişi büyük ihtimalle asimile edilir. tabi bu asimilasyondan sıyrılan az ve öz tipler de vardır.
sonuç itibariyle aile, okul ve toplum eğitimsizliğin baş mimarıdır, aynı zaman da nadir de olsa denk gelen özel kişi ya da ortamlar sayesinde, yukarıda değinilen üç şey eğitimsizliğin en önemli engelleyicileri de olabilmektedir.
