bir tür sigorta poliçesi olan cds (kredi temerrüt takası), borç veren kurumun/ülkenin, borçların ödenmeme riskini (alacağını tahsil edememesi durumu) sigortalatmasıdır. bu sigortalatma için ödenen tutar cds primidir. ülkelerin/kurumların iflas risk durumlarını ortaya koyan önemli bir göstergedir. bir ülkenin/kurumun borçlanması için ne kadar yüksek cds primi ödenirse, o ülkenin/kurumun riski de o kadar yüksek demektir. trafik sigortası mantığı gibi düşünün. aracınız geçmişte ne kadar çok kaza yapmışsa poliçe primi o kadar yüksek olur. çünkü riskiniz yüksektir. cds primi yükselince ülkelerin borçlanma maliyetleri de artar. ilk kez 1995 yılında jp morgan tarafından çıkarılmıştır.
cds poliçeleri genelde 20 milyon dolardır ve 5 yıl vadelidir. cds primlerindeki yükseliş rezerv paralarda yükselişin habercisidir. ülkeler açısında cds primlerini etkileyen en önemli faktörler jeopolitik risker, mali riskler ve siyasi risklerdir.
jeopolitik riske ülkeler arasındaki ciddi gerilimler, savaşlar, iç karışıklık, suikastler, terör saldırılarını örnek verebiliriz. bunlar fazla olursa cds primi yükselir.
mali risk de ekonomik göstergeleri baz alarak değişkenlik gösterir. enflasyon oranı, işsizlik oranı, sanayi üretim endeksi, büyüme oranı gibi.
siyasi risk de şu an içinde bulunduğumuz durum aslında. hukuksuzluk almış başını gitmiş. ülkede ciddi bir siyasi kriz ve belirsizlik mevcut.
aşağıdaki linkte ülkelerin güncel cds primleri yer almaktadır.
