insanlık tarihi boyunca birçok medeniyet kuruldu, gelişti, çöktü ve yok olup gitti. Bu medeniyetlerin tarihsel olarak özgün yönlerinin yanında kendinden önce kurulan medeniyetlerin bilgi birikimlerinden de yararlandığı görülür.
Bunu gayet doğal olarak kabul etmek gerekir. Nitekim Antik Yunan medeniyetinin ilham kaynaklarından biri Mısır medeniyetidir. Roma medeniyeti Yunan medeniyetinden ilham alır. Daha sonra yükselen islam düşüncesi ve medeniyeti; özellikle Yunan ve Hint düşüncesi başta olmak üzere "ulaşabildiği" tüm medeniyetlerden beslenmeye çalışır. Nihayetinde bugünün batı dünyası islam medeniyetinin bilgi birikimi üzerine kurulur.
Buraya kadar her şey normal. Zaten bilim ve uygarlık tarihçileri bunları yazıp çiziyor. Ancak gözden kaçan bir nokta var. Hiçbir medeniyet yoktur ki kendinden önceki bilgi birikimini transfer ederken kendi özgün katısını sağlamamış olsun. Yani hiçbir medeniyet kendinden öncekileri birebir tekrar ya da taklit etmemiştir. Bunun nedeni değişen tarihsel, ekonomik, sosyolojik vb. etmenlerde aramak gerekir.
Geleceğe yönelik, yenilikçi, dinamik vb. özelliklere haiz olan ve tamamen kendi emeğinin ürünü olacak özgün çalışmaları yapmayıp geçmişteki güzel dönemleri taklit etmeye ya da o zamanlara dönmeye çalışan bir toplum geleceğin dünyasında asla kendisine "uygar" vasıflı bir yer bulamayacaktır. Çünkü tarihteki hiç bir medeniyet taklit üzerine yükselmemiştir.
Şimdi bam teline dokunalım. Alfred North Whitehead gibi bir allamenin kitaplarını dilimize kazandıran Yusuf KAPLAN ve onun gibi sözüm ona ilim ve irfan sahibi insanların Ortaçağ özlemlerini okudukça içim daralıyor, kahroluyorum.
Endülüs ve Horosan geride kaldı. Sen istesen de o zamana dönemezsin. Bu kafayla bu şartlar altında dönsen dönsen Taliban'a ve Işid'e dönersin. Tarih değişti, toplumlar değişti, tüm dünya değişti.
Müslümanlar eğer eski günlerdeki gibi aydın ve uygar bir toplumda yaşamak istiyorlarsa tıpkı Hz. Muhammed'in vefatından 80 yıl sonra tüm dünyada, o güne kadar yazılmış tüm ilmi eserleri Arapçaya kazandıran Bağdatlı bilim insanları gibi bugünün dünyasının mevcut bilgi birikimini okuyup sindirmesi gerekir. Bununla yetinmek kör bir "batı taklidi"ne neden olacağı için kendi özgün katkılarını da sunması gerekir, hem de hiç durmadan, sürdürerek. Tarih çok medeniyetler yuttu. Eğer müslümanlar Ortaçağ'a dönmekte ısrar ederse onları da yutacak.
