insan ne girift tezatlarla dolu. insan, bütün sistemlerin hazmetmekte en çok güçlük çektikleri lokmadır. o, doğrunun ve yanlışın üzerinde dalgalar gibi inip çıktıkleri bir kayalıktır; natüralistleri de, Ortodoksları da mahçup düşürür. o, şairlerin kafasındaki bütün düğümlerden daha güç çözülür bir düğümdür. insanlar yanlışlıkla mücadele ederler ama mücadele bitince düşünürler ki, ruhları doğrudan ziyade yanlışla rahat eder.
doğru muhakemenin kuvvetine bütün varlıklarıyla güvenirler ama sonra görürler ki kırık bir dal üzerindedirler.
akıl hislerin karşısında tutunamaz. bazan bir esir, bazan da bir dalkavuk gibi daima mağlubiyeti kabul eder. Bir ara ihtiraslara karşı durur, sonra sesini keser ve gizli gizli ağlar, en sonunda da mücadeleyi bırakır ve ihtirasları kendi haline terkeder.
réponse aux questions d'un provincial, c. ııı, bl. cxvıı, 1706.
