En faziletli vecizesi oruç insan bedenine yapılan işkencedir diyen ibadet kalp ile olur camiler gereksizdir diyen bir hümanistir. Sema dansı mevlana'nın evinin direğini bir eliyle tutarak şiir okurken dönmesinden esinlenilmiştir. Batı dünyasında da mevlana bir din alimi değil islam rönesansının felsefi bir kişiliği olarak betimlenir. Batılılar mevlana'nın hümanist görüşlerine değer verirler. Mevlana'nın islam içine empoze edilmesi 1960 yılından sonradır. Anadolu'nun gerçek direniş merkezleri ahi devran ve ahilikdir. Şeyh edebali, tapduk emre, balım sultan, hacı bektaş veli anadolu'nun kaderini yazan isimlerdir.
Yanlız bu mevlana'nın edebi ve felsefi kişiliğini küçültmez aksine yüceltir. islami kimlik içinde Anadolu'dan çıkan son hümanist düşünürlerden biridir.
