başta Yakut Türkleri olmak üzere kimi şaman topluluklarda güz dönemi doğanın ölmesiyle birlikte günümüzde cadı-obur-hortlak olarak adlandırdığımız kötücül varlıklardan korunmak adına ateş yakılıp saçı saçılması, yine kötü varlıkların rahatsızlık vermemesi için onlarla yiyeceklerin paylaşılması gibi etkinlikler yapılır.
31 Ekim gecesi ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanılır ve insanlar kötü ruhlardan gizlenmek için kostümler giyer, onlara balkabağı-mısır gibi yiyecekler sunardı.
slav kültüründe samhain/karakoncolos'a verilen ad ise baba yaga'dır.
kafkaslarda karakoncoloz'a "obur" adı verilir.
çerkez kökenli olan evliya çelebi bu karakoncoloz gecesi'nden; "yılın belirli bir gününde Çerkez oburları ile Abaza oburlarının gökte savaştığı gece" olarak bahseder.
işte batı toplumlarındaki cadılar bayramının kökeni olan samhain'in türk mitolojisindeki karşılığı karakoncolus'tur.
bu adetlerde kutlamalar, yiyecek sunmalar her topluma göre farklılık gösterdiği gibi, bu etkinlikler yine farklı toplumlarda farklı günlerde kutlanırdı.
bizdeki karakoncolos'un ocak ayının 14'ünde ortaya çıktığına ve insanlarla temas kurduğuna inanılır.
bu efsane bugün karadeniz'de, trabzon'da kalandar gecesi olarak hala devam etmektedir.
eskiden trabzon'un köylerinde karakoncolos'tan korunmak için geceleri kapı önüne kuymak bırakıldığı söylenir.
Günümüzde Kalandar Gecesi adıyla sürdürülen gelenekte gençler yüzlerini boyayıp horon oynar, çocuklarsa kapı kapı dolaşıp hediyeler toplar. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1951350/+
karakoncolos gecesi ege'de congalaz olarak adlandırılır. teke yöresinde ise congala denir.
karakoncolos günlerinin balkanlardaki yansıması ise bocuk gecesi adı verilen etkinliktir.
Orta Çağ'dan kalma bir gelenek olan Bocuk Gecesi'nde yüzler boyanır, ateşler yakılır ve kabak tatlısı pişirilir.
Günümüzde Tekirdağ ve Edirne'de kutlanan Bocuk Gecesi'nde Bocuk'un(karakoncolos) ahırdaki hayvanlara zarar vermemesi için ahırlara bir tepsi kabak tatlısı bırakılır. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1951351/+
bugün pek çok batı adeti olarak bildiğimiz uygulama ve halihazırda anadolu'da özellikle köylerdeki bazı adetler kökeni türk mitolojisine dayanan etkinlikler ve adetlerdir.
bunların en bilineni ise noel'de çam ağacı süslenmesidir.
(bkz: noel ağacı süslemek bir türk geleneğidir/#42525674)
