capablanca, lasker'den sonra, alekhine'den önceki dünya satranç şampiyonu. her kübalı gibi çapkınlığıyla bilinir. yakışıklıdır da. satranç dışında briçle de ilgilenmiştir.
alekhine ile maçı öncesi herkes ünvanını koruyacağını düşünüyordu. çünkü o güne kadar alekhine ile maçlarında capablanca'nın ezici bir üstünlüğü vardı. capablanca'nın, şampiyona öncesi alekhine'e karşı 5 galibiyet, 0 yenilgi ve 7 beraberliği olmuştu. ama ünvan maçı beklenildiği gibi gitmedi. alekhine çok iyi hazırlanmıştı ve yenemezse sittin sene şampiyon olamayacağını biliyordu. çekişmeli geçen ünvan maçında, alekhine 6 galibiyet, 3 mağlubiyet, 25 beraberlik alarak büyük bir başarıya imza attı ve capablanca'nın onca çabasına rağmen asla onunla rövanş maçına çıkmadı. kendisi bu çirkefliğine rağmen, 1935'te şampiyonluğu kaybedeceği max euwe'nin 2 yıl sonra rövanş teklifini kabul etme centilmenliğinden faydalanacaktı.
capablanca'nın olayı, doğallığındadır. bir satranççı onun için, "alekhine ile oynadığınızda ne olup bittiğini anlamıyor, bir sonraki hamlesini tahmin edemiyor ve yeniliyorsunuz, capablanca ile oynadığınızda ise ne olup bittiğini biliyor, rakibin ne yapacağını da biliyor ancak yine de yeniliyorsunuz" demiştir. capablanca için satranç karmaşık değil çok basit bir oyundu. tam bir oyunsonu virtüözü idi ve bazı oyun sonlarında tamamen eşit gibi görünen pozisyonları bile galibiyete taşımasıyla ünlüydü. kramnik, onun için "çalışsaydı bu onun için kötü olurdu, çünkü ekstradan düşünmek zorunda kalırdı, onun stili, çalışmamayı gerektiriyordu" demiştir.
capablanca, satranç oyuncularının iyi bildiği "satrancın esasları" kitabına, mağlup olduğu tüm oyunları koymuştur. dediğine göre, mağlup olduğu oyunlardan çok şey öğrenmiştir. gerçi makaraya mı almıştır bilinemez, çünkü çok az mağlubiyeti vardır ve bunların çoğu kariyerinin başlarında ve sonlarında olmuştur. şampiyon olduğu 6 sene içerisinde 7 maç kaybetmiştir sadece. tam bir yenilmezdir. 103 maçlı simültanede 102 galibiyet ve bir beraberlik kırılması neredeyse olanaksız bir skordur. kendisi, satrançta beyaz tarafın her türlü berabere yapabileceğini iddia etmiştir ve satrancın mekanik bir oyuna dönüşeceğini öngörerek, yeni sistemler önermiştir. capablanca satrancı denen bu oyunda tahta 8*8 yerine 10*8'dir ve fil+at gibi hareket eden arcbishop, ve kale+at gibi hareket eden chancellor taşları vardır. tabi kabul edilmedi bu. aynı şekilde ilerde bir başka efsane şampiyon fischer da satrancın mekanik bir oyun olma potansiyeline dikkat çekmiş ve değişik açılışlarda oyunun başlamasını önermiştir. tabi bu da kabul olmadı.
capablanca, satranca kattığı teorileri ve oyun sonuna dikkat çekmesiyle satrancın ilerlemesine büyük katkıda bulunmuştur.
