genel olarak içerisinde elektronik aksam barındırmayan saatlere verilen isimdir. bu saatlere mekanik saat adı da verilir.
mekanizmalara da otomatik mekanizma dendiği gibi, farklı ülkelerin farklı mekanizmaları bulunmaktadır. göze batan ilk ülke isviçre olsa da, çin, japonya, rusya mekanizmaları da bulunmaktadır.
isviçre mekanizmalarında en çok bilinen mekanizma, eta adı verilen mekanizmadır. bu swatch tarafından satın alınmıştır. eta mekanizması tek tür olmadığı gibi birçok komplikasyon içeren modelleri de bulunur. en sık kullanılan ise eta 2824 mekanizmasıdır.
bunun yanında sellita mekanizmaları da mevcuttur yine eta olarak. bu saatlerin pahalı olma nedeni, bu eta mekanizmalarının kendi başlarına pahalı olmalarından kaynaklanır. örneğin eta 2824 mekanizmasını fiyatına şuradan bakabilirsiniz: (http://www.ofrei.com/page_183.html ) örneğin buradaki model 256$. bunun üstüne bir de bunun işçiliği, kasası vb. geldiğinde neden isviçre markalı saatlerin en ucuzunun bile o derece olduğunu görebilirsiniz.
bunun yanında miyota veseiko olarak japon mekanizmaları da bulunur. rus mekanizmalarını vostok saatlerde, çin mekanizmalarını başta seagull olmak üzere başka markalarda da görebilirsiniz. örneğin (bkz: rotary)
içerisinde elektronik aksam olmadığı ve tamamen mekanik olduğu için, düzenli bakım gördüğü taktirde ciddi süreler kullanılabilir. evladiyeliktir. bu saatleri sevenler, quartz saatlerin ruhsuz olduğunu düşünürler.
ancak eskiden her saat otomatikti, seiko nun quartz teknolojisini bulması ile bu iş sona ermiş, artık niş bir kültür haline gelmiştir. bir statü göstergesi olarak görülse de elbette ki değildir.
son olarak; yukarıda belirtilen mekanizmalar generic denen, genel mekanizmalardır. gidip sokaktan alabilirsiniz. ancak bir de saat firmalarının kendileri ürettiği ve kendi saatlerinde kullandığı "in-house" adı verilen mekanizmalar vardır. örneğin rolex, tudor, patek philippe vb. gibi markalar kendi mekanizmalarını üretirler. tabii illa çok pahalı olması gerekmiyor, örneğin frederique constant da in-house mekanizmalar üretiyor. ancak in-house mekanizma içeren saat diğer ortalama saatlerin hepsinden pahalıdır. onu da belirtmekte yarar var.
bu saatler içerisinde en bilinen rolex olmasına rağmen en lüks ya da en iyi saat rolex değildir. ancak en kolay paraya çevrilebilen saat (tüm dünyada) rolextir.