denizlerde ve karalarda olabilen, dışarıyla bağlantısı bir giriş olan doğal barınaklar. içlerinde yaşayan canlılara da mağara canlıları denir.
zoologların üç sınıfa ayırdıkları bucanlılar, mağara misafirleri, yani trogloxenes; mağara severler, yani troglophiles; ve mağara sakinleri, yani troglobites.
mağara severler, yaşamak için karanlık ve nemli ortamları tercih eden ancak mağara dışında da yaşayabilen canlılar. bazı semender ve solucan türleriyle mağara cırcırböceği diye isimlendirilen böcekler ve uzun bacaklı bazı örümcek türleri bu gruba girer.
mağara sakinleri tüm yaşamını mağarada geçiren canlılardır. bazı kırkayak, örümcek ve böcek türleriyle; saydam bazı semender türleri bu gruptadır. deniz diplerindeki mağaralarda bazı karides, kerevit ve balık türleri yaşar. bu canlıların gözleri haliyle yoktur veya körelmiştir, çevrelerini gövdelerinin iki yanında bulunan antenlerle algılarlar.
