"Halkbilimi bütün dünyada her ülkede karşılaştırmalı çalışmalara temel olarak ele alınan ve üzerinde yoğunlaşılan ulusal kültürün adıyla adlandırılır. Çin'de Çin halkbilimi, Almanya'da Alman halkbilimi, Rusya'da Rus halkbilimi, Amerika'da Amerikan halkbilimi Japonya'da Japon halkbilimi olarak adlandırıldığı gibi, Türkiye'de de, Türk halkbilimi olarak adlandırılır. Türk halkbilimi çalışmalarının tarihçesi şu şekilde özetlenebilir:
Halkbiliminin değerini, önemini ve çağdaş Türk kültürüne kaynak olarak oynayabileceği rolü bütünüyle ilk kavrayan, Türkçülük akımının yayılmasında halk kültürü değerlerimizden yararlanan Ziya Gökalp (1876-1924) olmuştur. Ziya Gökalp?ın Halka Doğru dergisinin 23 Temmuz 1913 tarihli sayısında yayınlanan ?Halk Medeniyeti Başlangıç? adlı yazısı, Türkiye?de folkloru tanıtan ilk yazıdır. Gökalp, bu yazısında folklor terimine karşılık olarak ?halkıyat? kelimesini kullanmıştır. Folklor karşılığı ?halkbilimi? terimi ise çok daha sonraları ortaya çıkmış ve günümüzde yaygınlık kazanmıştır. Ziya Gökalp, Mehmet Fuad Köprülü ve Rıza Tevfik Bölükbaşı, Türkiye?de halkbilimiyle ilgili ilk çalışmaları yapmaları nedeniyle, Türk halkbilimi çalışmalarının öncüleri kabul edilirler.
Türkiye'de halkbilimi konusunda sistemli ve yaygın çalışmalara Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetleri döneminde başlanmış ve Cumhuriyet döneminde somut gelişmeler kaydedilmiştir. Daha Cumhuriyet kurulmadan, Atatürk?ün başkanlığını yaptığı TBMM Hükümeti döneminde, 1920 yılında Maarif Vekili (Millî Eğitim Bakanı) Dr. Rıza Nur, Hars (Kültür) Müdürlüğü?nü kurarak, savaş bütün hızıyla sürerken ?halkıyat? (halkbilimi) ürünlerinin derlenmesi için okullara genelge göndermiştir.
istiklâl Savaşı'ndan sonra, 1924 yılında Türk milletinin maddî ve manevî kültürünün sergileneceği bir etnografya (halkbilim) müzesi kurulmasına karar verilmiş ve Ankara'da 1930 yılında kurulan bu müze Cumhuriyet'in temeli kültürdür diyerek, Türk halkbilimine verdiği önemi gösteren ulu önder Mustafa Kemâl Atatürk tarafından açılmıştır.
Türk halkbilimi çalışmaları tarihinde ilk halkbilimi derneği, 1 Kasım 1927?de Ankara'da Anadolu Halkbilgisi Derneği adıyla kurulmuştur. Bu dernek kısa bir süre sonra adını Türk Halk-bilgisi Derneği olarak değiştirmiş ve Halkbilgisi Haberleri adlı dergiyi 1932 yılına kadar çıkarmıştır.
Atatürk tarafından 1932 yılında kurulan Türk Dilini Tetkik Cemiyeti (Türk Dil Kurumu) ve Türk Tarihini Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu) yaptıkları diğer çalışmaların yanı sıra, Türk halkbilimi alanında da etkinlikler göstermişlerdir.
Atatürk'ün emriyle 1932 yılında kurulan Halkevleri'nde de, halk müziği, halk dansları çalışmalarına önem verilmiş, birçok genç bağlama çalmayı öğrenmiş, konserler verilmiş, halk şâirleri bu çalışmalara katılmıştır. Halkevleri dergilerinde de, alan araştırmalarıyla derlenen pekçok folklor malzemesi yayınlanmıştır. Cumhuriyetimizin ilk yıllarında yer alan halkbilimiyle ilgili bu etkinliklerde açıkça görülüyor ki, Türkiye Cumhuriyeti?nin kurucusu Atatürk, Türk kültürünün temeli, kaynağı olan Türk folkloruyla yakından ilgilenmiştir.
Günümüzde Hacettepe, Gazi ve Ankara Üniversitelerinde bağımsız bölüm ve programlar biçiminde Türk halkbilimi eğitim ve öğretimi 1982 yılından sonra yeni bir süreklilik kazanmıştır. Bu tarihten sonra, Türkiye?nin diğer üniversitelerinde de, başta Türk Dili ve Edebiyatı bölümleri olmak üzere, çeşitli bölümlerde ders düzeyinde işlenmektedir. Kültür Bakanlığına bağlı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü de, devletimizin halkbilimiyle ilgili derlemeler ve benzeri faaliyetlerle yaptığı hizmeti organize eden en önemli kurumdur."
