benim en büyük 4 yazarımın birincisi tartışmasız william shakespeare´dir !! sonra montaigne gelir, sonra büyük don quichotte´la cervantes gelir- cervantes olmadan batı edebiyatı düşünülemez- ve tabii sonra da büyük yazar thomas mann -nobel edebiyat ödülü sahibi- gelir...
benim sıralamam şöyledir- shakespeare,montaigne, cervantes ve mann...
dostoyevski tolstoy falan- bu adamların "devam yollarıdır!"...iyidirler, güzeldirler, ama "prensib yazarları diildirler...ona bakarsan flaubert de çok büyük yazardır !!...dickens, hemingway...hepsi "devam yoludur" ana fikir diildirler...thomas mann ise bambaşka bir adamdır...
bak günther grass´tan falan hiç bahsetmiyorum bile...ki yere göğe sığdırılamayacak büyük bir adamdır grass...ama o da bir devam yoludur...bayrağı dostoyevski´den almış ve bi yerlere taşımıştır, ama dostoyevski bayrağı nereden almış, önce ona bakmak lazım...
tahminen gelmiş geçmiş en büyük yazar william "bill" shakespeare´dir !! gariptir, o en baştakilerdendir, hatta en baştakidir, ama ondan sonra onun gibi bir adam gelmemiştir...hamlet gibi, venedik tacirleri gibi, othello gibi, tempest gibi bütün edebiyat tarihinde başka eserler -bugün bile- yoktur !!...bu gerçekten acayip birşeydir...allah demek ki çok espritüel bir kimse olmalıdır...
don quichotte gibi, dünyayı, halkları "ti" ye alan kocaman bir "komedi" romanı, ondan sonra yazılamamıştır- bu, bugüne kadar böyledir... bu da çok garip.."yeldeğirmenlerine cnavar diye saldıran" üşütük don quichcotte" para sahibi olduğu, makam sahibi olduğu, "don" olduğu için ne yaparsa yapsın, herkes tarafından el üstünde tutulmaktadır !!..hizmetçisi sanço panza, romandaki en aklı başında adamdır ve roman boyunca "don" u idare eder...öyle komik sahneler vardır ki, roman 500 yıl önce diil sanki "dün" yazılmış, sanırsın !!...
don quichotte- büyük ihtimalle yazılmış en büyük romandır- gariptir, bir "drama" diil, bir komedidir...
ama thomas mann...nazi düşmanı adam, nazilerin arasında yaşamış üstelik de "safkan" alman olan - öyle ki naziler o nazi olmak istese kendilerinden önce ona yerlerini bırakırlardı- gerçek bir almandır thomas- öyle bir terse geçmiştir ki, amerika´ya kaçmıştır !!...
shakespeae ingilizcede neyse thomas mann´da almanca da o´dur...onu bu listeye almamak mümkün diildir...
montaigne ise...o filozofinin en üst yeridir...çok essais´leri anlamadım, biraz daha yaşlaniim, belki daha iyi anlarım...
montaigne, cervantes shakespeare ve mann...bunlar da benim adamlarım...hangisi birinci ya da ikincidir bilemeyeceğim- dördü de altın´ı geç, elmas değerindedir benim için...