15. yüzyılda zaten matbaa vardı osmanlı'da ama yahudiler kendi arasında basıyordu. müslümanlar kullanmıyordu. hattatlara yazdırıyorlardı, kitap okumak zaten zengin işiydi o zamanlarda. yahudilerin tamamına yakınının zengin olduğu ayrıntısını unutmayalım.
