yazmak, kendi kendine konuşmak, kendin ile bir muhasebe hâlinde bulunmaktır; çünkü orada kendimizin fikirlerini bir başkasının fikirleri gibi adeta tekraren görür, üzerinde fikredip bir nevi kendi fikirlerimizle karşı karşıya gelerek sanki bir başkası tarafından ayrıca bize ifade edilmiş gibi canlı bir konuşma hâline geçeriz; zaten konuşmaktan maksat “kendini, anlamı, bir fikri, görüşü” ifade etmek olduğuna göre, yazmak, konuşmanın pek canlı bir safhası sayılabilir ve birbirlerinden kesin bir çizgi ile ayrılamazlarmış gibi gözükmektedir...
fakat, bir başkası ile konuşmakta ise şöyle bir hâl vardır; muhatabımızın bize aksettirdiği herhangi bir kelime, mimik yahut tamamen onun ruh hâlinden yansıyan birşeyin bizde anlık bazı içe doğuşları ortaya çıkartması; yazarken bunu tamamen çevre şartlarından olabildiğince bağımsız bir biçimde tedâiler yolu ile yapıyor olsak da, birisi ile konuşurken bu her zaman çoğunlukla muhatabımıza bağlı olarak gelişir; yani muhatabımızın idrak seviyesi ile beraber bir konuşma gerçekleşmektedir ki bu durum ya belli bir sınır üstüne çıkmak yahut inmemiz gerektiğini bize ihtar eder...
yazarken, yani kendimizleyken bu sınırın çerçevesi tamamen bizim idrak sınırımız, seviyemiz ile alakalıdır.
netice olarak, yazmak; ehlini bulursak illâ konuşmak.
