günümüzde avrupa'da yükselen radikal sağcı faşist yabancı düşmanı hareketlerin arz ettiği potansiyal tehlikelere dikkat çekmeye çalışmış bir film. çok etkileyici bulmuştum. özellikle son sahneleri mesajı güçlü bir şekilde veriyor. her an bir hitler'in ortaya çıkması ve tekrar insanlığı uçuruma sürüklemesi hiç uzak bir ihtimal değil. yeni faşizmi özellikle yabancı-göçmen-azınlık-müslüman düşmanlığı tetikliyor. neoliberalizm de makro boyutta bu tehlikeyi besliyor. yapısal reformların ihtiyaç duyduğu otoriterleşme kendisine çok kolaylıkla bu gibi faşist müttefikler bulabiliyor. ben dimitrof'un faşizm tanımını hala çok önemserim. ne diyordu? faşizm finans kapitalin en gerici en şoven en emperyalist unsurlarının açık terörcü diktatörlüğüdür." kapitalizm var olduğu sürece her daim yeni hitlerlerin tehlikesi altındayız.
bu filmi özellikle mazower'in dark continent isimli kitabıyla beraber okumanızı tavsiye ederim. mazower'in kitabını da çok önemsiyorum. tekrar tekrar okunması gereken bir başyapıt. kesinlikle şu bir gerçek. avrupa bütün günahlarını hitler'in üzerine yıkarak kendini aklama yoluna gitti. ama avrupa savaş sonrasında da totaliter-faşist zihniyetinden hiçbir şey kaybetmemişti.
