bana çok şey öğreten ama yine de beklediğim kadarını bulamadığım kitap. daron acemoğlu ulusların düşüşü eserinde (benim için bu kitaptan daha değerli) fakirlik içindeki toplumların bu durumunu son yüzyıllardaki doneleri kullanarak açıklarken jared diamond mö 13000 den başlayarak açıklıyor.
kitabın temel olarak ele aldığı konu kıtaların tarıma ve evcilleştirmeye müsait hayvan varlığına olanak sağlayan kaynakları var mı yok mu üzerine. sonrada bu kaynakların nasıl bir sonuç doğurduğunu anlatıyor. mesela dünyada tarımın ilk başladığı yer türkiyenin güneyini de içine alan bereketli hilal bölgesi. neden? çünkü iklim ve toprak müsaitti ve evcilleştirmeye elverişli buğday, mısır gibi yabani bitkiler vardı.
aynı şekilde avustralyada hayvanlar evcilleştirilemedi çünkü evcilleştirilmeye müsait memeli hayvan yoktu orda. ama bereketli hilalde vardı.
nihayetinde tarıma ve evcil hayvan yetiştirmeye başlayan topluluklar avcı toplayıcı yaşam tarzını bırakıp yerleşik hayata geçtiler. böylece mimari ortaya çıktı. çiftçiler herkese yetecek kadar ürün üretince sanatçıların, mucitlerin ve bilgelerin düşünmeye ve üretmeye vakti oldu ve medeniyet ilerledi.
bu minvalde zihin açıcı bilgiler var kitapta. olumsuz yanları ise lafı çok çok çok uzatmış yazar. 600 sayfaya gerek yokmuş 200 sayfa yetermiş aslında. ayrıca toplumların gelişmişliğini iklimsel ve biyolojik olanaklara göre açıklayan yazar hemen hemen aynı şartlarda yaşayan doğu avrupa ile batı avrupa arasında neden bu kadar gelişmişlik farkı olduğunu açıklamıyor. sanırım bu durum son yüzyıllardaki gelişmelerle alakalı ve yazar bir biyolog olarak siyaset, savaş, ve teknoloji ile çok da ilgilenmemiş. en azından son yüzyıllardakilerle.
hasılı benim belkide yanlış olan beklentilerimi karşılamasada zihin açıcıbir kitap. çok değerli bilgiler sunuyor. okuyunca insana bir vay be de dedirtiyor. eğer okumayı seviyorsanız ve bilime meraklıysanız öneririm. yok ben 30 sayfa bile okuyamam diyenlerdenseniz bulaşmayın.
