nasıl uyguluyor? bu eleştiriyi deistlere değil teistlere yapıyorum. teistlerin kutsal saydığı( gökten geldiği sanılan dogmalar) kitaplara bakınca tanrının doğaya müdahalesi mümkündür. kendi yarattığı sisteme güvenmeyen bir tanrı var. sonuçta ahiret hayatı diye var ve o hayatın varlığı bu dünyada iradelerin özgürlüğüyle mümkün. tanrı ise buna müdahale edip normal seyrinde gitmesi gereken olayı istediği yöne çeviriyor.
ikincisi ise tanrının teist tanrılarda müdahalesinin hiç de etik olmadığı. mesela teist kitaplarda çocuk tecavüzlerine tanrının çok sinirlenip bir kavmi helak ettiğini görmezsiniz ama eşcinsel ilişki yaşayan birine kin kusanı görürsünüz ya da köleliğe boyun eğmeyen birinin öldürülmesini de görürsünüz. ne biliyim her türlü iğrençlik karşısında hiçte sesi çıkmayan ama insanların özgürlüğü söz konusu olunca hemen doğaya müdahale eden bir tanrı.
ilah- i adalet diye bir şey bu yüzden yok çünkü tanrı eğer bir vicdan taşıyor olsaydı zaten evreni yaratmazdı. hangi vicdanlı biri bile bile tüm iğrençliğe rağmen sırf kendisine tapınılsın diye varlık yaratır?
ki bide biz daha düşük akıllı, daha düşük vicdanlı, ne biliyim tanrıya göre daha küçük her şeyi barındıran kişiyiz. biz insan olarak bile bir çocuğa tecavüz edildiğinde gücümüz yettiğinde olaya müdahale ediyorsak o halde bizden daha merhametli tanrı neden etmiyor?
hadi sınav diyelim, ee o zaman tanrıya bee yarrağım diğerleri sınav değil miydi diye soramaz mıyız?
