tarihten çıkarılması gereken en önemli derslerden birisidir. bi toplulukta beraber yaşayan insanları birbirlerinden ayrıştırmaya başladığında ortaya çıkacak sonuçların en feci hali. belçika'nın gazlamasıyla ruandada yaşayan güzel görünümlü ince yapılı insanlara tutsi denirken diğerlerine hutu deniyor. yıllarca az sayıdaki tutsi bu ülkede elit muamelesi görüp önemli pozisyonlarda söz sahibi oluyor, diğerleri ırgat bi nevi. aradan zaman geçiyor ve belçika bu defa karşı tarafı destekliyor. yıllarca ezilmişliğin, hor görülmenin acısını çıkarmak yani öc almak isteyen hutular idareyi ele geçirdiklerinde tutsileri fişlemeye, baskı altına almaya başlıyor. aradaki ipin kopması ise 1 uçağın düşürülmesine bakıyor. dönemin hutu başkanının uçağı başkentte düşürüldükten sonra ipler kopuyor. devlet radyosu devamlı " böcekleri ezin " çağrısında bulunuyor, hutuları kışkırtarak önlerine gelen tutsileri yok etmelerini sağlıyor. bu yok edişler de öyle silahla falan değil, palayla, ucu sivri sopalarla, bıçaklarla yapılıyor. biraz para sahibi olan tutsiler ölümünün silahla olmasını istiyor. ölülere dahi tecavüzler yapılıyor. ryb örgütü(ruanda yurtsevenler birliği) tutsileri kurtarmak amacıyla ülkeye silahla giriş yapıyor ve hutuları bastırmaya başlıyor. bunu gören fransa(!) ruanda'da soykırım söz konusu, hemen müdahale etmeliyiz diyip zaten katleden taraf olan hükumet tarafına silah yardımı yapıyor. bu defa hutular da silahlandığı için daha fazla kayıp yaşanıyor. bu süreçte ne birleşmiş milletler olaya müdahale ediyor ne farklı bi ülke. herkes seyirci kalıyor bilinçli olarak. hatta bm, ruanda'daki 2500 olan asker sayısını bizlik pek bi durum yok diyip 250 ye düşürüyor(10 belçikalı öldükten sonra). 100 günlük bu soykırım ardından ortada ne bi devlet kalıyor bi millet. 94 te başlayan asıl olayların ardından ilk seçimler 99 a kadar yapılamıyor. köy mahkemeleri kurulduğunda suçlular 3 ve daha fazla kişi öldürmüşse köy insafına bırakılıyor, 3 ten azsa yargılanmıyorlar bile. en büyük cezayı alan, hutu kurmaylarından biri bm tarafından yargılanıyor ve 30 yıla mahkum ediliyor. evet koca bi soykırımın en büyük cezası 1 kişinin 30 yıl hapis cezası alması. soykırım sürecinde 800k-1 milyon arası sivil ölüyor. geriye 300-400 bin insan kalıyor. hayatta kalanların 75000 i öksüz kalıyor. 250-500 bin arası kadına tecavüz ediliyor, 20.000 çocuk doğuyor. daha nice felaket tablosu cabası.
nedense bunları okurken aklıma gelen tek şey bizim ülkemizdi.
