Spekülasyon...
Neyse, gavurcayı boşver; herkesin anlayacağı basit dilden konuşalım.
Fiyatlarda oynamak haksız kazanç suçtur. Bunu kim yaparsa ve hangi ekonomik model-sistemde olursa olsun cezalandırılır, izin verilmez.
Bankalar sadece sizin paranızı ziynet eşyanızı sakladığınız bir kasa değildir.
Mesela; leasing denen kiralama sistemi hizmeti verir.
Bir fabrika iş yeri bir mal (beyaz eşya) üretiyor. Üretim kapasitesi artımı nakliye satış ve servis noktası için makine araç gereç taşınmaz mal vb şeylere ihtiyaç duyuyor.
Üretim bandını otomasyona geçirip iş gücü ve üretim miktarı açısından kazanç sağlamak gerekli olan makine almak, üretilen malın taşınması servis araç gereçler gibi ihtiyaç duyulan kalemleri firmalar kiralama yoluna başvuruyorlar.
Banka bunları karşılamak için aldığı makinelere ödemeyi dolar veya Euro cinsinden yapıyor.
Fiyatlandırma baştan dövize endeksli oluyor.
Neden dövize endeksli oluyor da TL olmuyor?
Üretmiyoruz, alınan mal hizmet açısından dışa bağımlı olduğumuz için.
Böyle olunca banka veya bankadan leasing hizmeti alan üretici pozisyon olarak kendini dövize endeksliyor.
Bir de ihraç edilen, üretilen malın içinde ithalat oranı bazı kalemlerde %70-80 oranına çıkması da var ki ister istemez finansal üretim tüketim sanayi olarak tüm ekonomik sistem içinde olan aktörlerin dövize göre üretim yatırım yapmaları kaçınılmaz.
Bunun için ister sanayici, ister bankacı, isterse pazarcı, isterse oğlunun cep telefonunu yenilemek isteyen öğrenci babası veya kızını evlendirmek isteyen anne kendini dövize göre hazırlıyor ve CP Morgan gibi yatırım bankacılığı, kredi kurumlarının açıklama öngörülerine göre hareket eder hale gelmiştir.
