ihracatçının ağzından dinlenmesi gereken durumdur;
son 1 senedir dolar kurunun düşük seyiri nedeniyle tl ile almakta olduğumuz malları dolar ile sattığımızdan sürekli zarar halindeydik. Piyasa rekabetçi. Ya da piyasanın yarısı salak.
Adamın teki evini satıyor, kazandığı para ile 1 milyon bebek t-shirt ü yapıp tanesini 0,5 dolardan satıyor. O bu t-shirt ü yaparken kimseye t-shirt yaptım 1 milyon tane demediğinden piyasada normal maliyetlerle t-shirt yapan adam batıyor. O batınca imalatçı, kumaşçı, aksesuarcı herkes batıyor. Bu arada tl alacaklar yığılıyor, ama biz dolarla kazandığımızdan kazancımız giderimize yetmez oluyor. 1,2 ytl lik dolar kuruyla sattığımız malın ödemesini yaparken kur 1,13 ytl ye düşmüş oluyor aradaki fark bizim kârımızı eritiyor. Bu şu son bir hafta öncesine kadar genel durumdu.
Şu günlerde dolar yükseldi şimdi rahatsınız diyen beyin yığınlarına seslenmek istiyorum;
-Elinizdeki dolarlar değer kazandı;
Evet elimizdeki dolarlar değer kazandı. tabi elimizde dolar olsaydı. Sürekli piyasaya tl ödemesi yapan ufak ölçekli esnaf elinde dolar tutamıyordu zaten. Kimse bunu beklemiyordu. Ama hadi elimizde dolar olduğunu varsayalım. Ne kadar dolar olabilir ki? 1 senenin zararını kapatmak kolay mı?
- Fiyatlar aynı kaldı.Kurdan kardasınız;
He evet dostum. Bizden alışveriş yapan insanların ekonomiden bihaber olduğunu düşünüp, herkesi enayi zannedersek öyle! 100 dolarlık alışveriş yapan rus bile elinde kur tablosu ve hesap makinesiyle geliyor. Dolar 1,2 ytl iken bana şu fiyattan verdin şimdi bu kura göre fiyattan ver yoksa almam diyor. Sen vermezsen komşun, düşmanın artık kim varsa o istediği fiyattan veriyor. Yukarıdaki örnekteki beyinsiz adamlar gibi elinde mal olup nakit ihtiyacı olan herkes malı bedavadan verip günü kurtarıyor.
Ve herkesin neyse ki hakkaniyetle belirttiği gibi, müşteri kalmadı. Rusya türk mallarına ambargo uyguluyor, avrupa birliği ülkeleri markaları çin e kaydırdı üretimi. Sadece ince işçilik malları burada yapılıyor artık.
Yani kur bu kadar arttı diye hiçbir şey düzelmiş değil. Hatta yine düzen bozulup millet borçlarını dolar a çevirmeye kalkacak, o da tutmayacak kur değişince millet yine batacak.
ihracat günlük kazançlarla sürdürülebilir birşey değil.