güzeller güzeli kadersiz leto ile zeus'un kızları olan anadolulu tanrıça.
ikiz kardeşi apollon'dur, artemis apollon'dan az önce doğmuş ve annesi leto, apollon'u doğururken ona yardım etmiş...
esasen artemis ve ikizi apollon'un serüveni sözde babaları olacak uçkur düşkünü zeus'un leto'yu kandırıp hamile bırakmasıyla başlamıştır.
zeus'un belediye nikahlı karısı hera'yı biliyorsunuz.
(bkz: hera/#41122299)
işte bu hera zeus'un leto ile ilişkisini öğrenir ve üstüne üstlük leto'nun hamile kaldığından da haberdar olunca çıldırır.
her yerde leto'yu arar, arar ve onu yok etmek ister.
hayır garibim leto'nun ne suçu var ki, senin kocanda tüm ipnelik, illa ki intikam alacaksan git hıncını kocan zeus'tan çıkar...
neyse, bizim kadersiz leto, bu hera şıllığının şerrinden kaçar ve çocuklarını doğuracak güvenli bir yer arar.
lakin hera'dan korkan hiçbir yer onu kabul etmez.
zeus'un kardeşi poseidon -biraz da zeus'un telkinleriyle- leto'ya yardım etmeye karar verir ve leto'nun delos adası'na sığınmasını sağlar.
leto, delos'ta poseidon'un koruması altında ikiz çocukları apollon ve artemis'i doğurur.
fakat hera'nın öfkesi onları burada da rahat bırakmaz ve çocukların doğumundan kısa bir süre sonra leto, çocuklarını da alarak anadolu'ya gelir ve ikiz yavrularını anadolu'nun güneybatısında likya'da büyütür.
zaten bugün de bu likya bölgesinde leto'ya adanmış bir likya birliği kenti vardır.
leto ve evlatlarının bu kaçış serüvenine bu antik kenti yazarken değinmiştik;
(bkz: letoon/#40340058)
tabi neticede zeus'ta baba yani. artemis ve apollon da onun evlatları.
zeus her iki evladını da hera karşı çıkmasına rağmen sahiplenir ve yanına çağırır.
artemis'e "ne isterse vereceğini" söyler.
artemis'de annesinin(hem hayat boyu hem doğum esnasında) çektiği acılara istinaden ebediyyen bakire kalmak, evlenmemek ister.
zeus'da ona bekaretini koruması için eşi benzeri görülmemiş kudrete sahip bir yay ve oklar verir. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1814113/+
bundan böyle de artemis hem olympos'ta, hem yunanistan'da ve anadolu'da bakireliğin, ebedi gençliğin, saf ve temizliğin, ayrıca av, orman ve vahşi hayvanların tanrıçası olarak kabul görür.
bunun yanında yukarıda bahsettiğim üzre annesi apollon'u doğururken ona yardım ettiği için doğum-ebelik tanrıçası olarak kabul edilir.
artemis ege'nin hem doğusunda, hem batısında kabul gören bir tanrıçadır.
akhaların emperyalist kralı agamemnon, truva savaşına katılmadan hemen önce ava çıkar ve avda artemis'in sevdiği geyiklerden birini avlar.
artemis buna çok sinirlenir ve truva'ya doğru yelken açmaya hazırlanan yunan donanmasının rüzgarını keser. donanma denize açılamaz, sefer gecikir. bunun üzerine agamemnon kahinlerine danışır, kahinler agamemnon'a kızı iphigenia'yı kurban etmesini, böylece lanet'in kalkacağını söylerler, emperyalist agamemnon da sırf truva'yı işgal edebilmek için kızını kurban etmeyi kabul eder, tam kızını kurban edecekken artemis buna dayanamaz ve gökten bir geyik getirir ve kız yerine bunu kurban etmesini söyler.
(bkz: agamemnon un kızı iphigeneia yı kurban etmesi)
yani her ne kadar öfkeli, sinirli de olsa, acıma duygusu olan son derece insancıl bir tanrıçadır artemis...
artemis mitolojide pek çok macerada, mücadelede karşımıza çıkar.
yukarıda anlattığımız hikaye sizi yanıltmasın, artemis agamemnon'un kızına kıyamadığı için yunanlara yardım eder, yunan donanması truva'ya dayanınca ise anadolu'lu bir tanrıça olarak truva halkının ve kahramanımız hektor'un yanında mücadele eder emperyalistlerle...
ama hep bakire olarak kalır.
peki hiç mi birine gönlü kaymaz, hiç mi birine aşık olmaz bu kadın?
olur, olmaz olur mu, olur elbet...
(bkz: orion)...
orion artemis'in gönlünü çalar.
artık artemis yeminini bozmaya ve orion'un kadını olmaya karar vermiştir.
bakın şu işe ki artemis yabani hayvanların koruyucusu bir tanrıça iken, gönlünü kaptırdığı orion ise şöhretli bir vahşi hayvan avcısıdır.
gönül ferman dinlemiyor demek.
yani ülkücü erkek solcu kız aşkları olur ya, o hesap.
tabi artemis'in orion'a gönlünü kaptırması demek, yeminini bozması ve tanrıçalıktan vazgeçmesi demekti.
işte bu noktada artemis'in ikizi apollon devreye girer ve orion'u yok etmeye karar verir.
orion bir gün denizde yüzerken uzaklaşır ve başı siyah bir nokta haline gelir.
apollon kız kardeşini yanına çağırır, okunu bu kara noktaya isabet etmesi için kışkırtır. siyah noktanın orion'un başı olduğundan habersiz olan artemis heyecanla yayını gerer ve okunu fırlatır.
artemis'in oku hedefi bulur ve orion ölür.
bu ölüm artemis'i bunalıma sürükler, gecelerce bulutların ardına gizlenir.
sonra babasının yanına giderek ondan "orion'u, köpekleriyle birlikte gökyüzünde takım yıldızı haline getirilmesini" ister ve zeus kızının bu dileğini yerine getirir...
(bkz: orion takım yıldızı)
bugün hem anadolu'da, hem yunanistan'da, hem de ege adalarında artemis adına şehirler ve tapınaklar vardır.
bu tapınakların en ünlüsü tabi ki efes'te bulunan ve dünyanın 7 harikasından biri olarak kabul edilen
(bkz: artemis tapınağı)'dır.
temsili; https://galeri.uludagsozluk.com/r/1814111/+
