osmanlı imparatorluğunun 34. padişahı, 113. islam halifesi.
kimileri kendisini "kızıl sultan" diye yaftalarken, kimileri onu "ulu hakan" diye yad eder.
gençliğinde tahta çıkmak gibi ihtirasları bulunmayan bir insandı abdülhamid. fakat yine de amcası abdülaziz tarafından padişah olacakmış gibi eğitim gördü. amcası abdülaziz ile beraber avrupa gezilerine de gitmiştir. sultan hamid, dünya siyasetini takip etmeyi severdi. ağırbaşlı ve kibar bir insandı.
şanssız bir adamdı, son kozlarını oynayacak olan bir devletin tahtına oturdu. amcasının öldürülmesi nedeniyle "acaba beni de öldürürler mi?" sorunu kafasından bir türlü atamadı, bu yüzden de kasvetli ve psikolojik sıkıntıları bulunan bir padişahtı.
osmanlı'nın en çok toprak kaybeden padişahıdır. mutlakiyeti sağlayan son padişah olmuştur, bunu sağlamak için de diktatörlük yapmıştır.
günümüzde propagandası çok fazla yapıldığından olsa gerek, kendisinden nefret edenlerin sayısı çok fazladır.
hataları var, yanlışları var, ülke içinde yaptığı pek doğru işler de var. örneğin ilk kız okulu sultan hamid döneminde açıldı. döneminde okul sayıları kat be kat artmış, buna ek olarak bu okullardaki eğitim seviyesini ve kalitesini artırmaya çalışmıştır.
hafiye teşkilatının da kurucusu, ikinci abdülhamid'dir. hafiye teşkilatı, osmanlı tarihinin en geniş kapsamlı istihbarat örgütüydü.
müslüman tebaasının desteğini sağlamak için islamcılık ideolojisini destekledi.
takvim yaprakları 10 şubat 1918'i gösterdiğinde 76 yaşında yorgun, yıpranmış ve hasta bir adam olan abdülhamid, beylerbeyi sarayı'nda yaşamını yitirmiştir. mezarı ıı. mahmud türbesindedir.
