Genellikle çok yanlış anlaşılan ve ateistlerin kendilerine dahil gördüğü nietzsche sözü. Teolojik bir söz değildir en başta. Nietzsche sözü diyoruz ama sadece ifade eden olarak nietzsche, bu söz sadece dünyanın düşünce, sanat, bilim ve sosyal-bireysel olarak geldiği geldiği noktayı ifade eder. Nietzsche de bunu bu şekilde dile getirir.
Neden? Önceleri tanrının bütün düşünce ve bilme etkinliklerinde öncül olduğunu veya telos olduğunu görürüz. Ancak bu, Rönesans ve hümanizm ile yerini insana bıraktı. Bunu daha başka şöyle ifade edebiliriz: önceleri tanrı-merkezinde olan düşünce, şimdi insan-merkezlidir. "Tanrı öldü ve geriye insan kaldı. "
Ancak tanrının ölümü insana aslında düşünüldüğü kadar şey getirmedi. Elbette bütün zamanlarda olduğundan daha radikal şeyler yaşandı ama bu kez de tanrının kutsiyeti insan aklına ve özneye yüklendi. Ölen sadece tanrı isminde bir kutsaldı, kutsallığın kendisi değil, yerine başka bir kutsal olan insan kondu.
Zaman geçtikte insanın merkezi teşkil ettiği faaliyetler dünyası insan adına her şeyi mübah gördü.
Tekrar ediyorum bu teolojik bir ifade değildir, tespittir.
Foucault'nun ifadesine bakın: insan 19. Yüzyılın başlarında icat edilmiş bir şeydir. Aynı şeyi söyler aslında temelde.
Fakat 20. Yüzyılla birlikte düşüncenin karmaşık dünyasında insan da ölmeye başladı. Artık tanrı öldü, demiyoruz. Bu ifade eskidi. Artık insan da tanrı gibi merkezdeki yerini yitiriyor. Yakında "insan da öldü" diyeceğiz.
Heidegger, foucault, derrida gibi isimler okunursa bahsettiğim şey hakkında daha çok şey öğrenilebilir.
