m.ö 13. yy'da van gölü ve çevresinde ortaya çıkan halktır. asıl adları haldi (xaldi) idir. asurlular onlara urartular demekteydi. urartu 'yukarı ülke' anlamına gelmektedir. haldi halkı ise kendilerine 'biani ülkesi' demekteydi.
haldi dilinin hurri diline çok yakın olduğu saptanmıştır. iki dilin yapısı aynı temel ilkelere dayanmaktadır. buradan haldilerin, hurrilerin bir kolu veya devamı olduğunu söylenebilir.
haldilerin, urartu devletinin yıkılışından 200 yıl sonra bölgeden geçen ksenefon'un 'on binlerin dönüşü' eserinde bahsedilmesi haldilerin yok olmadığını kanıtlar niteliktedir. medler ve karduklularla kaynaşarak bugünkü kürt halkını oluşturan unsurlar içinde olmaları en doğal ve mantıki olandır.
