obsesif kompulsif bozukluk. iki temel ögeden oluşur. obsesyon ve kompulsiyon.
obsesyon takıntıdır yani akla gelen kişide kaygı uyandıran, rahatsızlık veren düşünce veya düşüncelerdir. kişi bu düşüncelerin mantıksız olduğunun farkında olabilir de olmayabilir de.
kompulsiyon ise ritüellerdir. akla gelen obsesyonun yarattığı kaygıyı kısa süreliğine giderir. genel olarak davranışsaldır yani elini yıkamak gibi ama zihinsel de olabilir mesela sayı sayma gibi.
örnek olarak, kapının koluna dokundum. aklıma şunlar gelebilir, oraya günde 1000 kişi dokunuyor bir sürü mikrop var, bana da bulaşabilir, hasta olabilirim vs. kompulsiyon olarak da elimi yıkarım. kompulsiyonun süresi ve tekrarı değişebilir. kaygı ne zaman azalırsa kompulsiyon da orada sonlanır. ta ki bir sonraki işkenceye kadar.
obsesyonlardan ziyade kompulsiyonlar daha çok sıkıntı verir. şiddetli vakalarda günde 8-9 saatini bu ritüllere ayıranlar vardır. hemen tedaviye gelmezler genelde yıllar sonra işler çığırından çıkınca gelirler. şiddetli vakalarda ilaç ve psikoterapi (davranışçı ağırlıklı BDT) önerilir.
en çok görülen obsesyonlar kirlenme, emin olamama obsesyonlarıyken en sık görünen kompulsiyonlar temizleme ve kontrol etme kompulsiyonudur.
