yükselme döneminde her şey netti. türk devleti kazanıyordu. antlaşmalar basit bir düzene oturtulmuştu. başarıların izlenmesi ve hazmedilmesi kolaydır. peki ya başarısızlıklar ? hazmedilemez... reddedilir çoğu zaman... ama bizim bu başarısızlıkları bilmemiz gerekir. tarihini bilmeyen bir millet olmamalıyız. ders çıkarmalı oyunlara gelmemeliyiz.
bu başarıların ardından devletin başarısız olması bir çok kişinin canını sıkmıştır. tarih dersini dinleyen öğrencilerin canını daha çok sıkar. tek sebebi vardır. düşmanların karışık diplomatik girişimleri. gizli antlaşmalar, fermanlar, isyanlar, avrupa devleti olmak için verilen çaba, merkezi yönetimin otoriteden yoksun olması gibi nedenlerden dolayı karışıktır. işin için düşman parmağı vardır artık. bu yüzden anlayamaz duruma gelir çoğu öğrenci sıkıcı diyip geçer. halbu ki tarih tekerrürden ibarettir bilmem anlatabildim mi ?
