merkez bankaları önceden altın karşılığı para basarlardı. gerçek değer ölçütü altındı. para miktarı kadar altın rezervi bulundururlardı. bankacılık sisteminin zamanla değişmesiyle bunun yerini diğer bir uyduruk değer olan döviz aldı ve daha da ileride tamamen uyduruk karşılıksız kaydi para aldı. artık bankacılık sistemi tamamen havadan borç alma ve borç verme üzerine dönüyor. tutulan rezerv dönen para karşısında sürekli eriyor savaş vb durumlarda bir anda yok olabilir. hatta savaşa bile gerek kalmayabilir şahsi fikrim sistem tıkanmak üzere.